S5001333

28

29

Typowo agresywny uczeń nie współczuje ofiarom i najeży ściej jest od nich fizycznie silniejszy. W żadnym wypadku nie zachowuje się lękliwie i niepewnie. Jego wyniki w szkole są zazwyczaj przeciętne. Jest też przeciętnie łubiany w swojej kia-sie. Jego agresywne zachowanie nie jest reakcją ani na poraź' ki czy stresy w szkole, ani też na prowokacje i odrzucenie ze strony innych uczniów. Jego agresja to raczej agresja świadoi ma i w pewnym sensie dostarcza mu to satysfakcji.

Obok grupy uczniów aktywnie brutalnych istnieje jeszcze grupa tzw. naśladowców. Należący do tej grupy uczestniczą w niej, ale nie podejmują inicjatywy. Wśród nich można wyróżnić rozmaite typy, np. jest tam wiele przestraszofffl dzieci. Takie dzieci często mają problemy w swojej rodzinie, a w szkole osiągają raczej słabe wyniki. Wśród uczniów agresywnych i brutalnych tacy stanowią ok. 20 procent.

Interesujące okazuje się bliższe przyjrzenie się grupie ofiar Te reagują zarówno strachem, jak i agresją. To, co dla nich charakterystyczne, to prowokacyjny sposób bycia, który w agresywnych sprzeczkach prowadzi do tego, że mogą stać się zarówno ofiarą, jak i sprawcą. Swoim zachowaniem pioJ wokują większość kolegów, a w konsekwencji często są odrzucani przez całą klasę.

Niektóre badania stosują podział uczniów agresywnych na cztery grupy, różniące się od siebie kilkoma głównymi cechami:

Pierwsza grupa to dzieci, które oprócz agresji w zasadzie nie wyróżniają się (ani w domu, ani w szkole) i nie są szczególnie lękliwe. Lekcje w szkole odbierają najczęściej jaka nudne i nie oceniają zachowania agresywnego jako negatyw! ne, często też świadomie inicjują zachowania agresywne-1 nudów. Uczniowie tej grupy są zintegrowani ze swoimi klasami. Potrafią nierzadko tak kierować agresywnymi dziąji niami, że sami nie ponoszą z ich powodu żadnych negatywnych konsekwencji. Osiągają przeciętne wyniki w nauce.

W drugiej grupie znajdziemy uczniów mających niewiele problemów zarówno w rodzinie, jak i w szkole, do której zresztą chodzą ze średnią ochotą. Ich relacje z rodzicami są w miarę dobre. Wielu z nich odczuwa duży strach przed sprawdzianami, ma małą wiarę we własne możliwości i należy prawdopodobnie do grupy naśladowców. Jednoznacznie agresywnie zachowują się wtedy, kiedy nie grożą im żadne sankcje.

Uczniowie trzeciej grupy często mają dużo problemów rodzinnych. Występuje tu sporo konfliktów. Rodzice nie wykazują zainteresowania dzieckiem. Szkoła, nauczyciele i lekcje są oceniane przez tę grupę negatywnie i odbierane raczej jako obciążenie. Te dzieci okazują się mało kompetentne społecznie i są przestraszone. W sytuacjach konfliktowych reagują lekką agresją.

Czwarta grupa to również dzieci ze sporymi problemami w rodzinie. Raczej nie odczuwają strachu i kochają ryzyko. Rodziców i nauczycieli traktują zazwyczaj z dystansem. Szkołę, lekcje itd. odbierają jako nudne. Obserwuje się u nich widoczne zachowanie agresywne. Często są odrzucani przez swoich rówieśników i często też popadają w konflikty również z dorosłymi.

Podsumowując, można powiedzieć, że uczniowie zaszeregowani w grupie pierwszej i czwartej są tymi rzeczywiście agresywnymi i brutalnymi, natomiast grupa druga i trzecia to naśladowcy. Warto zauważyć, że zachowanie uczniów, którzy nie atakują, tylko odpowiadają agresją jako formą obrony, nie jest tak bardzo negatywnie odbierane, jednakże i oni zarówno w domu, jak i w szkole wymagają w jednakowym stopniu pomocy i wsparcia, co uczniowie-agresorzy.