skanuj0023

202 POEZJA ŻAKOWSKA

⁶⁵ Kto chce hańbę omijać,

Obyczajom sprzyjać I błyszczeć prawdziwie.

Tyś źródłem wesołości,

Więc i źródłem żałości:

⁷⁰ Dręczysz jak sroga żmija,

Co jadem serce zabija.

Bądźże pocieszycielką,

Ma nauczycielko,

Gwiazdo wspaniała:

⁷⁵ Skoroś mądra taka,

Nauczże prostaka,

Dzieweczko udała.

Tyś w cnocie Katonem,

W rozumie Platonem.

⁸⁰ Królu Arystotelesie,

Gdybyś żył w tym czasie,

I ty byś ją wielbił!

Kanclerzu Ganifredzie,

Tyś o wdziękach dziewczyny

w. IZ Kato Starszy (234-149 p.n.e.) — mówca, polityk i pisarz, uchodził za wzór starodawnej cnoty rzymskiej.

w. 79 w rozumie Platonem — za sprawą św. Augustyna filozofia Platona wywarła znaczny wpływ na naukę średniowieczną.

w. 80 królu Arystotelesie — w oryginale określenie princeps („przywódca, władca”) oddaje rzeczywiste znaczenie nauki Arystotelesa w uniwersytetach średniowiecznych.

w. 83 Ganifred — Godfryd z Vinsauf (XI1/XIII w.), uważany za urzędnika kancelarii papieskiej, był autorem popularnego w średnio-

⁸⁵ Pisał hymny strzeliste:

Ta piękniejsza zaiste.

Skrzą gwiazdy w niebios mroczy, Ona po ziemi kroczy.

Me serce by milczało,

⁹⁰ Gdyby jeno zdołało.

Anglio, chluba tobie,

Gdy żył Ryszard dzielny, Zapłakałaś w żałobie,

Gdy zmógł go cios śmiertelny.

⁹⁵ Bóg zlał nań łaski swoje,

Iż za święty krzyż wiódł boje,

W co wierzyć mi wypada: Ganifred opowiada.

Tak ja radosny będę, io° Gdy ciebie posiędę,

Dziewczyno ty, upragniona, Stokrotnie uwielbiona.

wieczu podręcznika poetyki pt. Poelria nova, w którym znalazł się też wzorowy opis kobiecej urody (dzieło to było wykładane m.in. w Akademii Krakowskiej).

w. 87 gwiazdy — w oryginale pojedyncza gwiazda (sidas), z którą zestawiana jest adresatka listu.

w. 92 Ryszard I Lwie Serce (1157-1199) — od 1189 r. władca Anglii, uczestniczył will wyprawie krzyżowej (1189-1192), symbol cnót rycerskich, bohater wielu opowieści średniowiecznych.