96 Formy organizacyjni•
Tabela 6. Syntaksa modelu uczenia się we współpracy.
Faza |
Postępowanie nauczyciela |
1. Podanie celów i wywo- |
Nauczyciel kolejno omawia cele lekcji i wywo- |
łanie nastawienia |
łuje nastawienie do uczenia się. |
2. Podanie wiadomości |
Ustnie lub za pomocą tekstu nauczyciel przekazuje uczniom wiadomości. |
3. Zorganizowanie |
Nauczyciel wyjaśnia, jak utworzyć zespoły |
zespołów |
uczniowskie, i pomaga przejść do pracy grupowej. |
4. Pomaganie w pracy |
Nauczyciel pomaga grupom wykonywać zadania. |
grupowej | |
5. Sprawdzian |
Nauczyciel sprawdza opanowanie materiału lub grupy przedstawiają rezultaty swojej pracy. |
6. Uznanie osiągnięć |
Nauczyciel wybiera sposób wyrażenia uznania dla pracy i osiągnięć indywidualnych i gru powych. |
młodego nauczyciela podpórkę w postaci schematu, od którego oczywiście odchodzi w miarę jak wzrasta jego doświadczenie zawodowe.
Z pozaszkolnych form dość ważną jest praca domowa, która w nauczaniu początkowym ma znaczenie głównie ze względu na wdrażanie do samokształcenia. Jest oczywiście potrzebna bezdyskusyjnie od I klasy, trzeba się tylko zastanowić, jaką postać' ma przyjmować, gdyż niewątpliwie ma ona związek z poziomem elementarnych umiejętności dziecka (takich jak: czytanie, pisanie, mówienie), a z kolei sama ma służyć ich kształtowaniu.
Szkolna nauka bez pracy domowej nie jest w stanie zagwarantować w stopniu optymalnym opanowania tych umiejętności. Ponadto poprzez pracę domową kształcimy takie cechy charakteru jak:
— obowiązkowość,
— zdyscyplinowanie,
— odpowiedzialność,
— systematyczność itp.
Wynika to poniekąd z funkcji pracy domowej, talach jak:
— opanowanie w drodze samodzielnej pracy w domu określonych wiadomości, stanowiących podstawę przerabiania nowych zagadnień w szkole pod kierunkiem nauczyciela, rozwiązania problemu teoretycznego lub praktycznego itp.;
— utrwalenie materiału przerobionego na lekcji;
— zebranie pomocy szkolnych, jak: okazy przyrodnicze, widokówki, zestawienia statystyczne, materiały uzyskane w drodze obserwacji i wywiadów itp., jako podstawy do realizacji nowego tematu lekcji;
— ukształtowanie u uczniów określonych umiejętności i nawyków w drodze samodzielnego ćwiczenia;
— rozwijanie samodzielności myślenia i działania przez wykonywanie zindywidualizowanych zadań teoretycznych i praktycznych w zakresie wykraczającym poza materiał programowy danego przedmiotu, ale przystosowanym do możliwości poszczególnych uczniów93.
Ważne jest przygotowanie dzieci do jej odrabiania:
— muszą to być zadania zrozumiałe, możliwe do wykonania samodzielnie przez każde dziecko;
— dobrze jest różnicować je ze względu na indywidualne możliwości;
— może ona być zadawana w każdym momencie lekcji (na początku, w jej środku, na końcu);
— dobrze jest, jeśli dziecko zapisze to, co ma zrobić w domu (na pierwszym etapie edukacji może to robić nauczyciel);
— nauczyciel musi dokładnie wiedzieć, jaki cel ma osiągnąć dziecko poprzez wykonanie takiej pracy.
” Kupisiewicz Cz., Podstmey dydaktyki ogólnej..., op. cit., s. 206.