skanuj0047 (60)

94	Formy organizacyjni
Tabela 4. Syntaksa modelu nauczania pojęć.
Faza	Postępowanie nauczyciela
1. Przedstawianie celów i wywołanie nastawienia	Nauczyciel wyjaśnia cele i stronę techniczni) lekcji; nastawia uczniów na uczenie się.
2. Wprowadzenie przykładów i nieprzykładów	W metodzie bezpośredniej nauczyciel nazywa pojęcia, wskazuje cechy krytyczne, ilustruje je przykładami i nieprzykładami. W metodzie przyswajania pojęć podaje się przy kłady i nieprzykłady; uczniowie indukcyjnie odkrywają pojęcie i jego cechy.
3. Sprawdzanie przyswojenia	Nauczyciel podaje dodatkowe przykłady i nie przykłady w celu sprawdzenia zrozumienia pojęcia. Uczniowie mają podawać własne przykłady i nieprzykłady pojęcia.
4. Analiza myślenia i scalanie efektów uczenia się	Nauczyciel wywołuje u uczniów proces myślenia o własnym myśleniu. Uczniowie mają przemy śleć swoje decyzje i konsekwencje swoich wyborów. Nauczyciel pomaga uczniom scalić nowe efekty uczenia się, wiążąc pojęcie z innymi pojęciami w jednostce tematycznej.

Model lekcji nauczania poszukującego dotyczy dyskusji, gdyż jest to metoda najczęściej występująca w tym typie nau czania ⁹¹.

Struktura środowiska dydaktycznego, w którym toczy się dyskusja, ma ogromne znaczenie. Środowisko to charakteryzuje aktywność uczniów oraz jawne procesy społeczne. Tok interakcji jest bardziej uzależniony od samych uczniów.

R. I. Arends podaje jeszcze jeden model lekcji, który jest formą biorącą pod uwagę aktywność uczniów w lekcji, jest to tzw. uczenie się we współpracy, czyli mówiąc prościej grupowe. Przykład struktury takiej lekcji zawiera tabela 6⁹².

Skuteczność tego typu uczenia się wymaga łatwego dostępu do bogatych materiałów dydaktycznych i źródeł.

Arends R., Uczymy się nauczać..., op. cit., s. 362. ⁹² Op. cit..., s. 335.

l iiim*Ih 5. Syntaksa dyskusji.

Fazy	Postępowanie nauczyciela
1 l'i ulanie celów i wywołanie nastawienia	Nauczyciel omawia kolejno cele dyskusji i wywołuje w uczniach gotowość do uczestniczenia w niej.
' l Ikierunkowanie dyskusji	Nauczyciel podaje podstawowe reguły dyskusji, zadaje wstępne pytanie, demonstruje sytuację problemową, albo charakteryzuje kwestię stanowiącą przedmiot dyskusji.
1 l’mwadzenie dyskusji	Nauczyciel czuwa nad interakcjami uczniów, zadaje pytania, wysłuchuje wypowiedzi, czuwa nad przestrzeganiem reguł, rejestruje postęp dys-dyskusji, wypowiada własne sądy.
1 Zakończenie dyskusji	Nauczyciel pomaga w zakończeniu dyskusji, uczestnicząc w jej podsumowaniu, lub przedstawia własny na nią pogląd.
'i Omówienie dyskusji	Nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się nad przebiegiem dyskusji i własnymi procesami myślenia.

Modelom tym poświęcono sporo uwagi, po to aby nau-i zydel mógł odejść od schematycznych interpretacji procesu I i/.tałcenia. Przykładowo w jednej z prac proces kształcenia jest analizowany jako zbiór uporządkowanych czynności nauczyciela i uczniów, skierowanych na realizację określonych zadań; przebiegają w związku z tym według ustalonej kolejności. Czy Ink zawsze jest? A gdzie miejsce na współtworzenie sytuacji edukacyjnych przez uczniów? A co z planowaniem alternatywnym, które bywa nieplanowane, a występuje pod wpływem emocji, przeżyć itp.?

Cele oczywiście porządkują strukturę lekcji, a jeśli te cele powstają w procesie edukacyjnym, to muszą tę strukturę zaburzać.

Cała ta analiza form ma tylko to na celu, aby w pracę nauczyciela wprowadzić ład i porządek, szczególnie zaś w pracę