wstęp do teorii polityki img 120

128

by obywatel korzystał bez przeszkód z praw zapewnianych mu przez konwencje konsularne t umowy prawne, co najmniej na poziomie tzw. minimalnego standardu, z jakiego na podstawie prawa międzynarodowego powinni korzystać cudzoziemcy na terenie obcego państwa, i w razie potrzeby interweniowaniu u władz państwa przyjmującego. Zakres tej funkcji obejmuje także tworzenie odpowiednich warunków do przebywania i prowadzenia działalności za granicą¹'². W ciągu ostatniego półwiecza doszło do rozszerzenia się tego aspektu funkcji ochronnej polityki zagranicznej : przestaje ona bowiem odnosić się wyłącznie do obywateli danego państwa, a zaczyna dotyczyć również niektórych grup cudzoziemców, którzy w świetle praw człowieka powinni być objęci ochroną⁴³. Większa uwaga jest przywiązywana do kwestii praw uchodźców⁴⁴. Interwencja wojsk NATO w Kosowie (wiosna 1999 r.) i koalicji antyterrorystycznej w Iraku (wiosna 2003 r.j dowodzi, iż ochroną mogą zostać objęci obywatele innego państwa, jeżeli masowo gwałci ono ich prawa. Coraz częściej państwa interesują się także losem tych cudzoziemców, których z jego obywatelami łączy' wspólnota pochodzenia, języka Iub religii.

23. Funkcja informaeyjno-rcprezentacyjna

Zdolność do utrzymywania stosunków z innymi państwami jest uważana za jeden z atrybutów' państwa⁴³. Najbardziej ogólnie można powiedzieć, żc łunkcja infor-macyjno-rcprezentacyjna zapewnia kontakty państwa z innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych. Obejmuje ona przede wszystkim działania państwa określone jako reprezentacja symboliczna, wypełniane przez sieć przedstawicielstw dyplomatycznych. Wysłannik reprezentuje powagę państwa wysyłającego wobec władz państwa przyjmującego i pełni rolę jego rzecznika w<e wszelkich możliwych kwestiach.

Każdy akt państwa może być uważany za potencjalnąinformację komuni-kującąjego żądania lub antypatie⁴'’. Funkcja informacyjno-reprezentacyjna doty czy działań mających na celu intencjonalne przekazywanie opinii i stanowiska państwa w różnorakich kwcsliachjc interesujących, co odbywa się przede wszystkim drogą oficjalnych kontaktów dyplomatycznych (np. za pomocą not dyplomatycznych, memorandów, oświadczeń), a także podczas spotkań przywódców państw na szczy-

^4< Julian Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze- PWN

20oo,s. no ni.

^w Zob. David P. Forsythe, Humań Rights in International Relations, Cambridge: Cambridge (jnWersity Press 2000.

⁴⁴    Zob. Pierre Hassner, „Obywatelstwo świata dla uchodźców?”, [w:] Koniec pewników. Eseje o wojnie, pokoju i przemocy, Warszawa: Fundacja im. Batorego: Wydawnictwo Sic! 2002, s. 100-133.

⁴⁵    Element ten jest podkreślany przede wszystkim w południowoamerykańskich definicjach; należy jednak odnotować istnienie państw, takich jak np. Andorra, Lichtensteill, Bhutan, które zrezygnowały z samodzielnego pełnienia tej iunkcji na rzecz puństw trzecich. Szczególne znaczenie tunkcji reprezentacyjnej przypisują natomiast państwa nowo powstałe.

⁴⁴ Warren Phillips, Mauriec Hast, Stephen A. Salmore, Charles F. Hermann, Why nations aet?, Rever!y Hills, London: Sagę Publications 197K, s. 163.