ZT192 (2)

PODSUMOWANIE

Na zakończenie dokonamy krótkiego przeglądu czynników, które w naszej opinii odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu turystyką. Naturalnie turystyka i zarządzanie to dziedziny na tyle obszerne, że uogólnienia nie mają sensu. Tematyka poszczególnych rozdziałów unaocznia różnorodność, z jaką mamy do czynienia w tym wypadku. Można jednak wskazać pewne zjawiska, które w znaczący sposób rzutują na zarządzanie turystyką. Zostały one już w miarę wyczerpująco omówione w książce, więc w tym miejscu podsumujemy pokrótce naszą wiedzę na ich temat. Do najważniejszych pozycji w tym zestawieniu należą globalizacja, integracja, zrównoważony rozwój, postęp techniczny oraz katastrofy i kryzysy. Nieco mniejsze znaczenie mają kwestie zarządzania jakością i kosztami.

Globalizacja. Podstawowe wyzwania związane z turystyką w epoce globalizacji omówiliśmy w rozdziale 21. Oprócz lego w rozdziale 6 objaśniliśmy wpływ globalizacji na zarządzanie zasobami ludzkimi, kładąc nacisk na potrzebę uwzględnienia kontekstu kulturowego w tej dziedzinie. Choć rynek turystyczny nabrał globalnego charakteru, dla wielu małych przedsiębiorstw fakt ten nie ma większego znaczenia. W rozdziale 1 wskazaliśmy na istnienie barier utrudniających procesy globalizacji w branży międzynarodowych przewozów lotniczych, a w rozdziale 3 objaśniliśmy ich genezę.

Integracja. Integracja to bardzo ważne zagadnienie, które pojawia się we wszystkich rozdziałach poświęconych funkcjonowaniu branży turystycznej. W rozdziale 3 przedstawiliśmy mechanizm integracji poziomej na przykładzie linii lotniczych obsługujących regularne połączenia, ilustrując rozważania studium przypadku poświęconemu sojuszowi Oneworld. Z kolei zagadnienie integracji pionowej omówiliśmy w odniesieniu do stosunków własnościowych między firmami związanymi z organizacją wyjazdów turstycznych, tzn. biurami podróży i agencjami tury styczny mi.Tego typu integracja ma olbrzymi wpływ na funkcjonowanie rynku turystyki masowej, jednak dla wielu konsumentów zupełnie niezrozumiałe są wynikające z niej skomplikowane zależności organizacyjne.

Zrównoważony rozwój. Oddziaływanie turystyki na środowisko to tylko jeden z aspektów zrównoważonego rozwoju omówionych w tej książce. Opisy negatywnych skutków turystycznej aktywności człowieka można znaleźć w różnych rozdziałach. W rozdziale 20 pojawia się stwierdzenie, że turystyka wiąże się z określonymi kosztami środowiskowymi, na które trzeba być przygotowanym i z którymi należy się pogodzić w zamian za uzyskanie dodatkowych wpływów. Potwierdzają to informacje przytaczane w kilku innych rozdziałach. Koszty takie w oczywisty sposób komplikują zarządzanie turystyką. W książce przedstawiliśmy rozmaite sposoby radzenia sobie z wynikającymi stąd wyzwaniami.

Zagadnienie zrównoważonego rozwoju pojawiało się w wielu rozdziałach. Na przykład w rozdziale 20 wspomnieliśmy o posiedzeniu Komitetu ds. Zrównoważonego Rozwoju w kwietniu 1999 r._t na którym po raz pierwszy dyskutowano w tym kontekście o roli turystyki. Dokonał się wówczas przełom, jeśli chodzi

0    podejście do społeczno-ekonomicznych aspektów rozwoju. Dotychczas bowiem koncentrowano się na jego skutkach ekologicznych. Teraz uznano, że etyka wymaga, aby najwyższy priorytet nadać walce z biedą. Rozdział 20 kończy się stwierdzeniem, że odpowiedzialna i etyczna turystyka to odpowiedź przedsiębiorstw i konsumentów na ważne problemy społeczne, ekonomiczne i ekologiczne nękające świat. Polega ona na podróżowaniu w inny, lepszy sposób, z przyjęciem pełnej odpowiedzialności za zmiany wywoływane w życiu innych ludzi, w ich środowisku społecznym, kulturowym i przyrodniczym.

Postęp techniczny. Temat nowoczesnych technologii pojawiał się wielokrotnie w tej książce. Najwięcej miejsca poświęciliśmy mu w rozdziałach 16 i 17. W rozdziale 16 D. Buhalis pisze ogólnie o możliwościach zastosowania technologii informatyczno-telekomunikacyjnych w celu podniesienia efektywności i rentowności przedsiębiorstwa turystycznego. W rozdziale 17 Ch. Ryan rozpatruje szczegółowo zagadnienie wykorzystania internetowej eksploracji danych na potrzeby marketingu obszarów turystycznych, dostarczając praktycznych wskazówek instytucjom realizującym tę funkcję. Jednocześnie zwraca uwagę na bariery utrudniające wdrażanie stosownych rozwiązań. W rozdziale 6 omówiliśmy rolę nowoczesnych technologii w zarządzaniu zasobami ludzkimi.

Buhalis ocenia, że technologie informatyczno-telekomunikacyjne coraz powszechniej zaczyna się traktować jako jeden z kluczowych elementów bieżącego

1    strategicznego zarządzania turystyką. W rozdziałach 5 i 16 pokazaliśmy, jak ważną funkcję pełni informacja w turystyce i jak przydatne dla branży turystycznej są rozmaite innowacje techniczne. Jednak autorzy nie przedstawiają narzędzi TIT jako cudownej, uniwersalnej recepty na wszystko. Organizacje, które chcą za ich pomocą ułatwić sobie realizację założonych celów strategicznych, muszą najpierw przebudować cały system zarządzania.

W rozdziale 5 zwróciliśmy także uwagę na zmiany zachodzące w sferze dystrybucji usług turystycznych za sprawą nowoczesnych technologii. Z jednej strony