Image 06 (9)

ZASOBY

W celu zaspokojenia potrzeb i przynajmniej częściowej realizacji zapotrzebowania na dobra człowiek przekształca w procesie produkcyjnym wszelkie dostę. pne mu zasoby. Możemy wyróżnić trzy podstawowe grupy zasobów: zasoby ludzkie, zasoby naturalne oraz zasoby kapitałowe.

_: dobm dane przez naturę ' ńłe wytworzone

ZASOBY LUDZKIE - KAPITAŁ LUDZKI

Ludzie są najważniejszym składnikiem procesów produkcyjnych. Każdy człowiek posiada określone umiejętności zawodowe, posiada również mniejsze lub większe doświadczenie w wykonywaniu czynności pracy (w posługiwaniu się swoją wiedzą oraz narzędziami pracy). Niezwykle istotną cechą kapitału ludzkiego są zdolności’człowieka do uczenia się i w konsekwencji do ciągłego rozwijania swojej wiedzy. Wiedza ta służy z kolei do coraz bardziej skutecznego (efektywnego) wykorzystywania i przekształcania zasobów naturalnych i kapitałowych w dobra zaspokajające potrzeby ludzkie. Rozwój wiedzy człowieka stanowi głóvvny czynnik postępu technicznego i organizacyjnego. Człowiek jest innowatorem (wynalazcą) procesów wytwórczych - odkrywa i stosuje nowe narzędzia pracy (maszyny, narzędzia, instalacje), tworzy nowe systemy organizacji pracy (sposoby łączenia ze sobą wszystkich elementów potrzebnych do procesów wytwarzania dóbr).

ZASOBY NATURALNE

Zasoby naturalne nie są wytworem pracy ludzi - są one darem natury, aczkolwiek człowiek staje się ich właścicielem i wykorzystuje je dla wytwarzania produktów i usług. Zasoby naturalne takie jak ziemia, surowce mineralne i roślinne, woda, itp. są często produktami podstawowymi dla wytwarzania wtefu towarów finalnych i półproduktów. Zasoby naturalne dzielą się na odnawialne i nieodnawialne. Takie surowce jak ropa naftowa, minerały są zasobami nieodnawialnymi, tzn. że nie można odnawiać zużytych już i wyeksploatowanych złóż tych zasobów. Istnieją również zasoby odnawialne czyli takie, które można odtworzyć, chociaż wymaga to często długiego okresu czasu. Typowym odnawialnym zasobem naturalnym są lasy.

Niektóre zasoby naturalne można zastąpić w procesie produkcji surowcami sztucznymi (włókna naturalne - włókna syntetyczne, metale - plastik) inne zaś nie doczekały się do dnia dzisiejszego swoich syntetycznych substytutów (ziemia, ropa naftowa).

ZASOBY

Przez zasoby kapitałowe rozumie się najczęściej wszelkie rzeczowe składniki procesów wytwórczych będące wytworem pracy człowieka. Do rzeczowych zasobów kapitałowych należą środki pracy i przedmioty pracy.

Środkami pracy są wszystkie maszyny, narzędzia, instalacje, urządzenia, itp., przy pomocy których człowiek wytwarza produkty i usługi. Przedmiotami pracy są natomiast surowce i półfabrykaty (naturalne lub syntetyczne), które służą do wyprodukowania danego dobra.

Do zasobów kapitałowych zalicza się również kapitał finansowy, czyli środki pieniężne występujące w różnych postaciach (gotówka, kredyt, papiery wartościowe).

CZYNNIKI PRODUKCJI

Zasoby służą jako nakłady do produkowania dóbr. Często określa się je mianem czynników produkcji. Do najważniejszych czynników produkcji zaliczamy: sHę roboczą, ziemię, surowce naturalne oraz kapitał rzeczowy (maszyny, budynki, półprodukty, itp.).

THCHNOLOG1A WYTWARZANIA DÓBR

Wytworzenie produktów lub usług wymaga zastosowania wielu zasobów równocześnie, przy czym każdy produkt potrzebuje odmiennych zasobów. Inne zasoby niezbędne są do produkcji samochodu inne natomiast do wytworzenia Chleba. Nawet kapitał ludzki (siła robocza), który bierze udział w produkowaniu samochodów i chleba różni się między sobą - są to bowiem pracownicy posiadający zupełnie różne umiejętności (kwalifikacje zawodowe).

Zasoby konieczne do wyprodukowania jakiegoś dobra muszą być ze sobą w odpowiedni sposób połączone. W przeciwnym wypadku produkt nie zostanie wytworzony. Nie wystarczy wiedzieć, że do wyprodukowania chleba potrzebne

13