image117 (10)

B, Nirmwtko. KfZtaCaim sztabie. Watszawa 2007. ISBN 978-83^0807- 11-fi, C by WAl!' 2007

Główne pojęoa 233

Tabela 39. Przegiąć metod kształcenia indywidualnego

METODA	CZYNNIK	WARTOŚĆ METODY	OGRANICZENIA
Warunkowanie	nagroda, kara	aktywizacja, natychmiastowość reakcji	powszednienie, uzależnienie
Modelowanie	Mór osobowy	naturalność, niemwazyjność	utrata samodzielności przez ucznia
Przekonywanie	słowo nauczyciela	mtelektualizacja wychowania	rozmywanie się znaczenia słów
Doświadczanie	pamięć wydarzeń	wzrost samodzielności i samooceny	utwalanie się własnych błędów
Pokaz	spostrzeganie	rozwój umiejętności poznawczych	koszt wyposażenia, wahania uwagi
Opowiadanie	słowo nauczyciela	wzbogacanie przezyć i słownictwa	szczególny typ treści i narratora
ćwiczenie	działanie własne	praktyczna użyteczność nawyków	koszt pracowni i materiałów
Praca ze żródłomi	czytanie dokumentów	rozwój krytycznego myślenia	wysoka trudność, wahania uwagi
Wykład	wiedza nauczyciela	konstrukcja logiczna, jasność	duże wahama uwagi słuchaczy

Główne pojęcia

kształcenie indywidualne kształcenie grupowe metody sytuacyjne metody strukturalne funkcja emancypacyjna funkcja socjalizacyjna system klasowo-lekcyjny metoda kształcenia metody poszukujące metody podające

twórczość metodyczna nauczyciela heureza

heureza pozorna warunkowanie warunkowanie klasyczne warunkowanie sprawcze

efekt Pigmaliona

samospełniające się proroctwo

przekonywanie

doświadczanie

pamięć autobiograficzna

pokaz

obserwacja

spostrzeganie

opowiadanie

ćwiczenie

nawyk

krzywa uczenia się efekt pułapu informacja zwrotna praca ze źródłami źródło informacji

www.waip.com.pl

B, Nirmrtko, Katatonie tzioine, Warszawa 2007. ISBN W?8-R3-ćClS0?.| I -K.« ly, WASP 2«l7

234 Rozdział 7 Kształcenie indywidualne

nagroda

kara

autowaloryzacja dysonans poznawczy autodeprecjacja modelowanie

wykład

wykład konwencjonalny wykład konwersatoryjny wykład problemowy „głośne myślenie” efekt doktora Foxa

Ćwiczenia

1.    Przypomnij sobie doświadczenia szkolne związane z systemem klasowo--lekcyjnym. Jak wyobrażasz sobie szkołę (a) bez podziału na klasy i (b) bez czter-dziestopięciominutowych lekcji? Wypisz (1) trzy zagrożenia i (2) trzy wartości edukacyjne takiej zmiany. Swoją opinię na temat zalet i wad systemu porównaj z opiniami innych studentów lub grup studentów.

2.    W dwuosobowej grupie podzielcie się rolami (A) zwolennika podawania i (B) zwolennika poszukiwania w kształceniu. Przedyskutujcie wartości i ograniczenia obydwu grup metod. Która z nich wydaje się korzystniejsza? Czy to zależy od szczebla szkoły (podstawowa - średnia - wyższa)?

3.    N'iemal wszyscy nauczyciele są przekonani, że nagrody są skuteczniejsze od kar. Dlaczego zatem często sięgają po wzmocnienia negatywne (gesty niezadowolenia, podnoszenie głosu, groźby, dodatkowe zadania)? Jak oceniasz skuteczność (a) nagród i (b) kar stosowanych przez nauczyciela ze względu na (1) czas oddziaływania, (2) skutki dla samooceny ucznia i (3) stosunki społeczne w klasie szkolnej?

4.    Przyjrzyj się krzywym uczenia się przedstawionym na rys. 13. Przypomnij sobie (1) czynność (w szkole, w uczelni, na pozaszkolnym kursie, w domu), której uczenie się przebiegało u ciebie zgodnie z krzywą b, jak u większości początkujących. Przypomnij sobie (2) czynność, której uczenie się przebiegało u ciebie zgodnie z krzywą a (przyśpieszenie) i (3) czynność, której uczenie się przebiegało u ciebie zgodnie z krzywą c (opóźnienie). Jakie widzisz przyczyny tych odmienności? Jakie wnioski pedagogiczne z tego wyciągasz?

5.    Jedni uważają wykład (1) za najlepszą, a inni (2) za najgorszą metodę kształcenia w szkole wyższej. Czym kierują się zwolennicy tych skrajnych poglądów? Które argumenty są silniejsze w stosunku do wykładu w szkołach niższego szczebla? W jakim stopniu wartość wykładu zależy (a) od treści kształcenia i (b) od osobowości nauczyciela?

6 (zaawansowane). Przypomnij sobie (1) opinię pozytywną i (2) opinię negatywną o sobie, które zaważyły na twoim wykształceniu. Jak wyjaśnisz na tym przykładzie samospełniające się proroctwo? Jak ma zachowywać się nauczyciel,