img015 (81)

być znamieniem epok, a tylko wszelkie okoliczności grobom towarzyszące mogą razem wzięte rozstrzygać pytanie, z jakiej epoki grób który pochodzi. We względzie na grób niniejszy niemasz wedle naszego rozumienia żadnej okoliczności, która-by nie pozwalała grobu tego zaliczyć do epoki kamiennej, której koniec przypada na czasy Chrystusa Pana, jeżeli się utrzyma mniemanie, że bronz i żelazo nastały w tych stronach jednocześnie około piórwszego wieku naszej ery. Jednakże nie łatwo nam będzie wybiegać się zarzutowi, że między grobami w Garbowie i Stodołach, a między grobami z epoki kamiennej z Piątnicy, Lelewa i Andzina, o których niżej, zachodzi zbyt wielką różnica, jeżeli mają być z tejże samej epoki. Moglibyśmy na to odpowiedzieć, że epoka kamienna obejmuje tak długi przeciąg czasu, od okresu lodowego aż do naszej ery, że jej trwanie zmusza nas do przyjęcia wśród epoki różnych coraz wyższych szczebli uobyezajenia, co i w budowie grobów i pieczy około ciał zmarłych ludzi wyraz swój zapewne miało.

Gdybyśmy mogli się zgodzić na niepewne świadectwo pisarzów rzymskich, że starożytna Germania sięgała do lewego brzegu Wisły, moglibyśmy różnicą szczepu jakokolwiek wytłumaczyć różnicę w budowie grobów pod Nasielskiem i Pułtuskiem po prawym brzegu Wisły, a grobów z lewego brzegu, gdyż w tym razie groby na lewym brzegu, mniej starannie urządzane, przypadłyby na siedziby giermańskie, co dokładnie się zgadza z świadectwem Tacyta o niedbalstwie Gier-manów w uczczeniu zwłok zmarłych; powiada on o nich w rozd. 27 książki Germania: W pogrzebach żadnej chluby nie szukają; to jedno tylko zachowują, że do palenia ciał mężów słynnych używają szczególnych drew. Stosu pogrzebowego ani szatami przyozdabiają ani czczą pachnidłami. Grobowiec układają z darniny, bo gardzą pomnikami mozolnie i z trudem wznoszonemi, jako uciążliwemi dla zmarłych.“ Opis ten prędzej przystaje do rodzajów grobów w Garbowie i Stodołach, aniżeli do piątnickiego, andzińskiego i lclewskiego, gdyż potupanie, ociosanie i zniesienie kilkunastu trzyłokcio-zbiorów Biblioteki Głównej AGH http://www.bg.agh.edu.pl/