img048 (12)

niosących jajka co pewien czas zajmował uwagę sądów duchownych i autorytetów naukowych. Pierwsza naukowa próba wyjaśnienia tego problemu została podjęta w roku 1654 przez Bartholina, który w Kopenhadze, na rozkaz Fryderyka III, dokonał sekcji jaja złożonego przez starego koguta.

Interseksualizm u ptaków zapoczątkował nie tylko pierwsze opisy tego zjawiska u zwierząt, ale prawdopodobnie należy zawdzięczał mu pieiwsze eksperymenty dotyczące rozwoju i zmiany cech płciowych, jakie zostały przeprowadzone na kurach i kogutach. W roku 1771 Hunter przeszczepił jądra kogutów kurom i stwierdził u nich pojawienie się cech męskich. Prac swoich jednak nie ogłosił, a wieść o nich zachowała się tylko w notatkach współczesnych. Pieiwsze naukowo przeprowadzone badania nad wpływem substancji hormonalnych zawdzięczamy Bertholdowi, który w roku 1848 usunął jądra sześciu kogutom, a dwóm z nich wszczepił po jednym jądrze do jamy brzusznej. U tycli dwócłi ptaków nie wystąpiły objawy niedomogi hormonalnej, natomiast pojawiły się one u czterech pozostałych, całkowicie wykastrowanych kogutów. Przeszczepienie jąder do jamy brzusznej uchroniło dwa ptaki przed wystąpieniem objawów niedomogi hormonalnej. Koncepcja czynników hormonalnych, które mają wpływ na cechy somatyczne ustroju, została więc ustalona dużo wcześniej, nim nadano tym substancjom nazwę „hormon".

Różnicowanie płciowe przybiera wielorakie formy, tworząc niekiedy wiele typów płci. Najprostszy jest podział na dwie płci, a więc system dwuplciowy, który jest zwykle dla nas synonimem zróżnicowania płciowego.

W miarę rozwoju filogenetycznego podział dwóch płci staje się coraz bardziej widoczny. Jednocześnie mechanizmy, które nim rządzą, są coraz bardziej precyzyjne. zapewniając ścisłą determinację płci męskiej lub żeńskiej. Wśród najniższych kręgowców - ryb, spotykamy jeszcze hermafrodytyzm jako stan fizjologiczny. ale wśród płazów i gadów jest on już stanem patologicznym. U płazów możliwość rozwoju płci w kierunku męskim lub żeńskim jest jednak jeszcze bardzo labilna i łatwo można ją zmienić w wyniku zmian środowiska. w którym rozwijają się zapłodnione komórki jajowe lub larwy, np. przez dodanie do płynu, w którym rozwijają się kijanki, żeńskich lub męskich hormonów płciowych. U ssaków operujące z wielką dokładnością mechanizmy determinacji i różnicowania płci stają się coraz mniej zależne od wpływów środowiska i w hormonalnie żeńskim środowisku matki następuje rozwój płodu męskiego.

Występujące u kręgowców zróżnicowanie na dwie odmienne płci może być w pełni wykształcone, ale bywa i tak, że cechy obu płci występują u jednego osobnika, co określamy mianem hermafrodytyzmu (obojnactwa).

Ponieważ u większości ryb nie wykształciły się zróżnicowane chromosomy płciowe, dlatego hermafrody-tyzm jest u nich stanem fizjologicznym. Natomiast u wyższych kręgowców rozwój hermafrodytyzmu związany jest z nieprawidłowym różnicowaniem wewnętrznych i/Iub zewnętrznych narządów płciowych. Możliwość obojnaczego rozwoju tych narządów związana jest z faktem, że narządy płciowe powstają ze wspólnych zawiązków, a ich rozwój przebiega w ścisłym związku z rozwojem narządu moczowego.

Ryby

Ze wszystkich kręgowców ryby wykazują największą rozpiętość w zróżnicowaniu płciowym.

Możemy wyróżnić u nich następujące typy hermafrodytyzmu: