img097 (23)

LIPIDY - TŁUSZCZOWCE

Stanowią grupę związków rozpuszczalnych w niepolamyeh rozpuszczalnikach organicznych, jak chloroform, eter, benzen, aceton, toluen, dwusiarczek węgla. Najogólniej dzieli się je na tłuszcze proste (tłuszcze właściwe i woski) zbudowane tylko z alkoholu i kwasów tłuszczowych oraz tłuszcze złożone, zawierające obok alkoholu i kwasów tłuszczowych inne składniki, jak: kwas fosforowy, cholinę, galaktozę. Występują w tłuszczach i olejach naturalnych. Klasyfikacja lipidów i substancji tłuszczopodobnych jest niejednorodna. Dla uproszczenia można przyjąć następujący podział: tłuszcze właściwe (trójglicerydy,triglicerydy), woski, lipidy izoprenowe (steroidy i karotenoidy), tłuszcze złożone.

Tłuszcze właściwe ze względu na budowę chemiczną należą do estrów, składnikiem alkoholowym jest glicerol, a kwasowym - jednokarboksylowe, wyższe nasycone kwasy tłuszczowe, np. mirystynowy (Cu ). palmitynowy ( Cu.). stearynowy (Cis ), oraz - jednokarboksylowe, wyższe nienasycone kwasy tłuszczowe, np. oleinowy (olejowy jedno wiezanie podwójne), linolowy (Cm dwa wiezania podwójne), linolenowy (Cm trzy wiezania podwójne!.

Ważnym wyższym nienasyconym kwasem tłuszczowym o 20 atomach węgla i 4 wiązaniach nienasyconych jest kwas arachidonowy, jest on prekursorem prostaglandyn -hormonów tkankowych.

Wyższy kwas tłuszczowy zazwyczaj zawiera parzystą liczbę węgli, granicznie 14-24, zwykle 16 lub 18. W stanie wolnym wyższe kwasy karboksylowe występują w nieznacznych ilościach.

Tłuszcze właściwe (trigiicerydy = acyloglicerole) występujące w przyrodzie sąnajczęścięj mieszaninami trójglicerydów różnych kwasów tłuszczowych. Jeśli w skład glicerydu wchodzi jedna reszta kwasowa, powstaje monoacyloglicerol, jeśli dwie - diacyloglicerol, trzy -triacyloglicerol. Tłuszcze właściwe nie rozpuszczają się w wodzie, ich stan skupienia i temperatura topnienia zależą od długości reszt kwasowych (acylowych) oraz liczby wiązań podwójnych. Większość tłuszczów zwierzęcych ma konsystencję stałą (wyjątek tran), natomiast roślinnych - ciekłą (wyjątek masło kakaowe). Pod wpływem ogrzewania z kwasami i zasadami tłuszcze ulegają hydrolizie. Hydrolizę zasadową tradycyjnie nazywamy zmydlaniem. Tłuszcze stanowią magazyn energii dla organizmów zarówno zwierzęcych jak i roślinnych.

l