Chcmic/nc badania kryminalistyczne i toksykologiczne
Wprowadzenie
Leki stanowią dużą grupę związków, najczęściej organicznych, która stanowi ważny przedmiot sądowej analizy toksykologicznej. Substancje te są identyfikowane i oznaczane zarówno w materiale biologicznym (w płynach ustrojowych - krwi, osoczu, moczu oraz w wycinkach narządów wewnętrznych - wątrobie, nerce, mózgu) jak i materiale nie biologicznym, np. płynach, proszkach, tabletkach. Te ostatnie materiały (nie biologiczne) często bywają znajdowane przy zwłokach lub wśród rzeczy osobistych osób, które uległy zatruciu. Nieraz również całe tabletki lub ich fragmenty są znajdowane w treści pokarmowej żołądka. Wspomniane materiały są zabezpieczane wraz z materiałem biologicznym do badań sądowych, gdyż wyniki ich analizy niejednokrotnie stanowią cenną wskazówkę, jaką (-ie) truciznę (-y) (np. leki) spożyła osoba zatruta i tym samym pozwalają ukierunkować dalszy tok analizy materiału biologicznego.
Do leków będących szczególnym przedmiotem zainteresowania toksykologów sądowych należą leki psychotropowe z grupy pochodnej fenotiazyny (PHE) oraz z grupy trój pierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (TCA). Związki te bowiem są powszechnie stosowane w terapii chorób psychicznych i często są przyczyną śmiertelnych zatruć.
Najczęściej stosowanymi metodami w analizie toksykologicznej leków są metody chromatograficzne (chromatografia gazowa (GC) i wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) z różnymi metodami detekcji oraz chromatografia cienkowarstwowa (TLC)), a także, metody immunologiczne (immunoassays) i spektrofotometria w zakresie UV-VIS. Od ostatniego dziesięciolecia ubiegłego wieku, w analizie leków w płynach ustrojowych i w preparatach farmaceutycznych znaczącą rolę zaczęła odgrywać metoda elektroforezy kapilarnej (CE), a szczególnie jej dwa warianty separacyjne, tj. strefowa elektroforeza kapilarna (CZE) i micelarna elektrokinetyczna chromatografia kapilarna (MECC). Metody te są jednak wciąż na etapie rozwoju, zwłaszcza jeśli chodzi o ich rutynowe zastosowanie w analizie toksykologicznej.
Trój pierścieniowe leki przeciwdepresyjne - ogólna charakterystyka
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TCA), spośród których można wymienić amitryptylinę, imipraminę, doksepin, nortryptylinę, dezypraminę