img135 (6)

5.3. PRZECIĘTNY CYKL OBROTU

Przeciętny cykl obrotu, który może być nazwany również cyklem gotówkowy obejmuje średni okres, jaki występuje między wydatkami gotówkowymi poniesionymi n| nabycie składników majątku obrotowego, niezbędnych do prowadzenia działalność oraz wpływami pieniężnymi ze sprzedaży produktów i towarów. Ze względu na różuj stopień płynności zapasów i należności, stanowiących istotną część niegotówkowyCl składników majątku obrotowego, trzeba w pierwszej kolejności ustalić cykle cząf kowe tych składników, po zsumowaniu których uzyskuje się cykl łączny¹.

Przykład

Przeciętny stan należności firmy wynosił w danym okresie 600 min zł, zapasów 820 min a sprzedaż ukształtowała się w wysokości 7.200 min zł. Wobec tego przeciętna warto! sprzedaży przypadająca na jeden dzień stanowiła (w min zł):

= 20

7.200

360

Liczony w dniach przeciętny cykl obrotu wynosił:

—    należnościami:    600:20    =    30    dni

—    zapasami:    820:20    =    41    dni

—    łącznie    30 + 41    =    71    dni

Jeżeli zapłata za dostawy materiałów, usług i towarów regulowana jest z pewnj opóźnieniem w stosunku do daty otrzymania dostawy, a ponadto występują spłacane po upływie określonego czasu zobowiązania z tytułu podatków, wynagrodzę! pracowników itp., to część cyklu obrotu finansowana jest automatycznie t] pasywami. Jeżeli zatem od łącznego cyklu obrotu zapasami i należnościami (cykli brutto) odejmie się okres czasu przypadający przeciętnie naregulowanie zobowiązź (z wyjątkiem zobowiązań z tytułu kredytów bankowych i pożyczek oraz kredytów! handlowych), to uzyskuje się cykl przeciętny cykl netto, obrazujący okres, w którym! środki obrotowe powinny być sfinansowane z innych niż te zobowiązania kapitałów.

Przykład

Założenia analogiczne jak w poprzednim przykładzie ale dodatkowo ustalono wielkość] przeciętnych zobowiązań bieżących (z wyjątkiem kredytów bankowych i handlowych) w kwocie 640 min zł. Wobec tego szybkość przeciętna obrotu zobowiązaniami w dniach stanowiła:

640

20

= 32 dni

Natomiast cykl kasowy netto ukształtował się następująco:

30 dni 41 dni 71 dni 34 dni 37 dni

—    cykl obrotu należnościami

—    cykl obrotu zapasami

—    razem cykl brutto

—    cykl obrotu zobowiązaniami (^)

—    cykl netto

Znając cykl obrotowy netto oraz przeciętną sprzedaż dzienną można łatwo określić zapotrzebowanie na kapitały służące finansowaniu środków obrotowych ze źródeł innych niż stale figurujące zobowiązania bieżące.

lliiillpliplllll:^1:: iii¹!

i« i¹......."^v>. 'Ti

iRurro'tn:di«ll

Ol WY BRUTfoiitfliidril!

''    ' ' '' ww    •'>« ^Ulsł/iKla

?⁷*nm

na lein ością

CYKL 20B(>vyiA2AŃ (34 dni)

v-_______i •    '-'mw

“^p.^a**„ - h -><

, " <^4,dnl> :„()*

CYKl KASOWY "*■“**'

Rysunek 10. Cykl obrotowy

5.4. STRATEGIE FINANSOWANIA ŚRODKÓW OBROTOWYCH

Strategia finansowania środków obrotowych oznacza przyjęcie określonej ko zycji źródeł ich pokrycia, na które mogą się składać bądź niemal wyłącznie kapiti bądź w odpowiednich proporcach kapitały stałe i krótkoterminowe, ał ylącznie kapitały krótkoterminowe. Rozpatrując alternatywy strategii finansował ajątku obrotowego, trzeba uwzględnić:

—    związki zachodzące między stałymi i zmiennymi składnikami tego majątl czym była już mowa (por. pkt. 5.2.),

—    stopień realności przewidywanych wpływów ze sprzedaży oraz ich reguli Ości,

—    koszty wykorzystania kapitałów.

Ogólnie biorąc, maksymalizacja udziału kapitałów stałych w finansowaniu środki brotowych umacnia równowagę finansową (płatniczą) firmy oraz jej standing, i orzystanie z kredytów długoterminowych łączy się zazwyczaj z kosztami wyiszj

dsetek, aniżeli wynosi ich stopa przy kredytach krótkoterminowych. W przypad Jaś gdy kapitał stały koncentruje się niemal jedynie na własnych źródłach, zmniejsz! lię potencjalne korzyści, jakie mogłyby być osiągnięte dzięki scharakteryzowana Już efektowi dźwigni finansowej.

Z kolei maksymalizacja pokrycia środków obrotowych krótkoterminowych zol Wiązaniami daje szansę wyższych zysków i korzystniejszej ich relacji w stosunku ■ kapitałów własnych, ale jednocześnie rośnie ryzyko płynności płatniczej. Ze względu konieczność spłacania takich zobowiązań w krótkich z góry określonych terminu mających „sztywny” z reguły charakter, możliwe jest — w razie nieprzewidziane Spadku sprzedaży i trudności szybkiego uzyskania dodatkowych kredytów — V Stąpienie braku gotówki. To zaś może pociągnąć za sobą zaostrzenie nap płatniczych spowodowane ograniczeniami kredytowymi ze strony partnerów, któi Utracili zaufanie do solidności płatniczej firmy.

Uwzględniając różny stopień ryzyka wiążącego się ze strukturą kapit&b służących finansowaniu majątku obrotowego, można wyodrębnić trzy zas&dnk rodzaje strategii w tej dziedzinie, tj. zachowawczą, umiarkowaną i dynamiczną.

1

Szczegółowe zasady określania cykli zapasów i należności przedstawiono w rozdziale 3 (punkt 3.4).