img273 (7)

Jak już wspominaliśmy [b, d, g] i [13, 5, v] są alofonami fonemów /b, d, g/, ponieważ zastępowanie głoski frykatywnej przez zwartą w takich wyrazach jak lobo, codo, pciga itd. nie zmienia znaczenia tych ostatnich. Wymowa szczelinowa uwarunkowana jest przez otoczenie fonetyczne i może się zmieniać w zależności od pozycji głoski. Np. w wyrazie dici [dia] w nagłosie absolutnym wymawia się zwarte [d], natomiast ese dia brzmi jako [ese 5ia], ponieważ w ciągu fonicznym fonem /d/ znajduje się między samogłoskami i w ten sposób przekształca się w głoskę szczelinową.

Graficznie [b] i [B] oznaczane są przez litery b i v; [d] i [S] - przez literę d, a [g] i [y] — przez g. Między g a e i i pisze się nieme u: guerra [gera], guitarra [gitara].

W wyrazach typu tecnico [teYniko] połączenie cn wymawia się jako [Yn], które brzmi tak samo jak [Yn] w magnifico [maynifiko]. Także c na końcu sylaby przed spółgłoskami dźwięcznymi brzmi jako [y]: anecdota [anĆYÓota].

W mowie potocznej końcowe [3] może być wymawiane różnie. . Niekiedy zanika ono całkowicie: [salu] zamiast [saluS] lub [salu⁰] (wymowa wyrazu salud np. przez mieszkańców Madrytu). Innym razem przekształca się w [0]: [usteO] zamiast [usteó] lub [uste°] (w niektórych północnych prowincjach Hiszpanii). Z kolei w Walencji i Katalonii końcowe [ó] może brzmieć jako [t]: np. w wyrazie sed [set] zamiast [se3].

Głosek [B, ó, y] nie ma w języku polskim i dlatego sprawiają one trudności w nauce i wymagają wielu ćwiczeń.

Spółgłoska [x], tak samo jak [v], jest szczelinowa i miękkopod-niebienna. W odróżnieniu od tej ostatniej jest ona bezdźwięczna, ponieważ wymowa [x] odbywa się bez udziału wiązadeł głosowych. Aczkolwiek formalnie sposób i miejsce artykulacji polskiego i hiszpańskiego [x] są zbieżne (głoska frykatywna, tylnojęzykowa, wclarna), to jednak w praktyce istnieją duże różnice, powodujące trudności w opanowaniu wymowy tej głoski. Przyczyny tych trudności są dwojakie:

1)    w języku hiszpańskim wydech powietrza przez szparę między tylną częścią grzbietu języka a miękkim podniebieniem odbywa się przy znacznie większym napięciu narządów artykulacyjnych;

2)    hiszpańskie [x] przed tylnymi samogłoskami [o, u] i środkową [a] jest właściwie uwularne, w związku z czym jego artykulacja ma charakter bardziej tylny, niż artykulacja głoski polskiej.

Ze względu na wymienione właściwości wymowa hiszpańskiego [x] odbierana jest często jako gardłowa, nie będąc taką w rzeczywistości. Jednak bardzo wąska szczelina, przez którą wydostaje się powietrze, większe napięcie narządów artykulacyjnych, a także bardziej tylny charakter artykulacji sprawiają, iż brzmienie hiszpańskiego [x] różni się zasadniczo od brzmienia spółgłoski polskiej. Hiszpańskie [x] wymawia się w sposób bardziej energiczny i wyraźny. Z punktu widzenia odbiorcy polskiego ma ono brzmienie nieco chropowate. Stąd też skojarzenia [x] ze spółgłoską gardłową.

Graficznie [x] oznaczane jest przez j, a przed [e], [i] niekiedy także przez g: roje [róxo], jarro [xaro], jinete [xinete], mujer [muxer], genie [xente], gira [xira].

Nie należy mylić [x] z [vj. Artykulacja tych głosek różni się zasadniczo, a nieprawidłowa wymowa prowadzić może do zmiany znaczenia wyrazu, a zatem, do niewłaściwego zrozumienia: por. np. digo [divo] i dijo [dixo], poi. mówię i mówił (lub powiedział).

Ćwiczenia

Powtórzyć za lektorem następujące wyrazy:

1. [b]

a)    boca [bóka], bołeto [boleto], borrico [boriko], bachiller [bacijer], banąuero [bagkeroj, bateria [bateria], bicharraco [bicarako], bimolor [bimotór], vaquero [bakero], veintenal [beintejial], \ulgacho [bulvaco], vinculo [bii]kulo[, volanle [bolante], virreina [bireina], vapor [bapór],

b)    ambar [ambar], comento [kombento], tambor [tambor], convite

45