img290 (4)

Trzcbn podkreślić, iż intonemy poszczególnych sekwencji cechuje niekiedy lekkie obniżanie się tonu (hiszp. semicadencia).

c) We wszystkich w.w. wzorach intonacyjnych może występować emfaza zaznaczana przy pomocy tonów najbardziej wysokich (3), np.:

No puedo salir por la manana.

Pues salimos por la tarde.

2.1. Intonacja pytająca

(hiszp. entonación interrogativa)

Do uniwersaliów (cech właściwych różnym językom) intonacji pytającej zalicza się to, iż obniża się ona na ogół wtedy, gdy grupa wydechowa rozpoczyna się od wyrazów typu quien (poi. „kto”), dónde (poi. „gdzie”), cómo (poi. „jak”) itd., a podwyższa się w przypadku tzw. pytań absolutnych (pytający spodziewa się odpowiedzi twierdzącej lub przeczącej; w języku polskim często na początku występuje czy).

a) Wzory typu (2221 |), (1221 j.), czyli pytania z quien, que, cómo, cual, cuando, cuanto, dónde (hiszp. preguntas pronominales):

2 2 2

---1 1

£ Cuando vamos a hacer compras?

iCon quien cantas?

b) Wzory typu (1222 f), (122 j), (12 f), czyli tzw. pytania absolutne (hiszp. preguntas absolutas; przewidywana odpowiedź si lub no):

,2 2 2

1 I-

iHas vislo a tus compańeros de estudios?

iTcnćis jumón? £Lo ves?

c) Wymienione wzory intonacyjne z. ewentualną emfazą, np.: „■    „    3

3

ni

1

iQuien ha visto esa pelicula? 2 2

r

i Para quien has traido tantos libros?

2.2. Intonacja wykrzyknikowa

(hiszp. entonación exclamativa)

Sprowadzenie intonacji wykrzyknikowej do kilku określonych schematów jest niezmiernie trudne. Dzieje się tak dlatego, iż jest ona najbardziej nacechowana pod względem emocjonalnym, a to, z kolei, zakłada przekazywanie najrozmaitszych — bardzo często przeciwstawnych - uczuć. Jeżeli do tego dodamy to, iż poszczególne osoby niekiedy wyrażają te same uczucia w sposób bardzo różny, to problem klasyfikacji staje się jeszcze bardziej skomplikowany. Dotyczy to jednak nie tylko hiszpańskiego, lecz także wielu innych języków. Intonacja wykrzyknikowa ma bowiem charakter najbardziej uniwersalny.

Najogólniej rzecz biorąc możemy wyodrębnić dwa podstawowe schematy intonacyjne:

a) Wzór (2221 J. lub jego skrócone wersje (221 j) i (21 j), których cechą charakterystyczną jest końcowa kadencja. Najczęściej modele te odnoszą się do zdań rozpoczynających się od jQue... (W tłumaczeniu polskim może to być jaki, jaka, co za):

2 2 2 ,

-d.

iQue chica mas guapa!

-HL

|Que despistado!

-=-i-_a

jQue hermosa es esta mańana!

Podobną intonację mają także zazwyczaj wypowiedzi nawołu-jąco-rozkazującó-polecające, w których często występują formy trybu rozkazującego:

79