img420 (7)

D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka

nionej części ciała nie wywołuje zaczerwienienia skóry. Po zmniejszeniu ucisku natychmiast powraca sinawe zabarwienie. W sinicy centralnej wyróżnia się sinicę hemoglo-binową (żelazo dwuwartościowe, tak jak fizjologicznie) -wynikać ona może z wrodzonych wad serca i dużych naczyń z przeciekiem nrawo-lewym, nadciśnienia płucnego noworodków, przetoki tetniczo-żylneilw płucacłu marskościjyą-troby z nadciśnieniem wrotnym czy chorób płuc prowa-dzących do ostrej lub przewlekłej niewydolności oddychania,' oraz hemiglobinową (methemoglobinową, żelazo trójwartościowe). Za methemoglobinemią przemawiają: ściśle j-v _ ^określony czas pojawienia się po przyjęciu lekarstwa lub VaDj_L’"P'^r-₀kreślonych pokarmów,*ostry początek, ^spontaniczna po-prawa,^w badaniach dodatkowych prawidłowe PaC>2 Obniżone Sa02- Szczególnie narażone są niemowlęta w pierwszych miesiącach życia, gdyż obecna w tym okresie hemo-globina F łatwiej utlenia się do methemoglobiny. Przyczynami mogą być:Jenącetvna w lekach przeciwgorącżkoytych. azotyny z zanieczyszczonej wody lun marchwi, parwniki "anilinowe z tuszu do bielizny, opary naftaliny oraź^sujfg-namidy w dużych dawkach, szczególnie przy niedoborze '"dehydrogenazy glukozo-6- fosforanowej. ^

Methemoglobinemią wrodzona wywołana jest wrodzonym defektem reduktazy methemoglobinowej, której fizjologicznym zadaniem jest przemiana żelaza trójwartościowego do dwuwar-tościowego.

Jeżeli obecne są wykwity należy je dokładnie scharakteryzować, podać lokalizację, ocenić liczebność, układ, rozległość oraz ustalić występowanie towarzyszących dolegliwości (świąd, ból). Podstawowe kategorie to wykwity: w poziomie skóry (plama), ze zwiększeniem (bąbel, pęcherz, krosta, grudka) lub zmniejszeniem objętości (nadżerka, rozpadlina, wrzód) oraz

nawarstwienia (łuska, nadmierne rogowacenie naskórka, strup) i stany zejściowe (blizna).

Na podkreślenie zasługują wykwity charakterystyczne dla niektórych chorób zakaźnych takich, jak:

Ospa wietrzna - wykwity przechodzą kolejne stadia rozwoju, od różowej plamki, poprzez grudkę do pęcherzyka; pęcherzyki, które początkowo były wodojasne, mętnieją i wysychają. W związku z nowymi rzutami wysypka ma charakter polimor-ficzny (jednocześnie są obecne plamki, grudki, pęcherzyki i strupki), towarzyszy jej świąd; może zajmować błony śluzowe i skórę owłosioną głowy.

Odra - wysypka gruboplamista, początkowo bladoczerwona, a następnie ciemnoczerwona, zlewająca się; rozpoczyna się na twarzy, za uszami i obejmuje kolejno niższe partie ciała. Przed wysypką na błonie śluzowej policzków występują białe plamki (Koplika).

Płonica - wysypka drobnoplamista, barwy bladej lub żywo-czerwonej, bardzo rzadko zlewna; jest najbardziej nasilona na wewnętrznej stronie ud oraz tułowiu, z pozostawieniem wolnego trójkąta skóry wokół ust. Charakterystyczny jest żywo-czerwony język z obrzmieniem brodawek („malinowy”). Następstwem wysypki jest łuszczenie skóry, pojawiające się od 2. tygodnia choroby.

Różyczka - wysypka bladoróżowa, średnioplamista, nie zlewająca się. Zajmuje początkowo skórę twarzy, następnie tułów i w mniejszym stopniu kończyny. Istotne znaczenie w rozpoznaniu ma towarzyszące powiększenie węzłów chłonnych szyi i potylicy

Gorączka trzydniowa - po około trzydniowym okresie wysokiej temperatury pojawia się różyczkopodobna wysypka, głównie na tułowiu, później na kończynach i twarzy.

35