img511 (2)

•lomicznych. Zmiany te me mają jednak decydującego znaczenia dla planisty systemu transoonu miejskiego, gdyż funkcja i zakres zastosowania pcszczególnyc.n środków przewozowych pozostają akie same.

Oprócz doskonalenia istniejących środków przewozowych pojaw ają się na świecle nowe echnologie i sposób organizacji transportu. Jak dotychczas są to na ogól rozwiązania jednostkowe. Niektóre z nich powstały na skutek dofinansowywania prac badawczych i konstrukcyjnych przsz rządy wielu państw. Do rozwiązań takich można zaliczyć:

-    grupowe użytkowanie samochodów osobowych (car-pool),

-    grupowe użytkowanie mikrobusów (van-pool),

-    koleje kabinowe,

-    systemy niekonwencjonalne.

Pierwsze rozwiązanie, tj. grupowe użytkowanie samochodów osobowych, polega na stwarzaniu preferencji w organizacji ruchu dla samochodów, pizewozących co najmniej 3-4 osoby. Kilka osób pracujących w jednej bądź sąsiadujących ze sobą instytucjach i mieszkających również w sąsiedztwie na podstawie dobrowolnej umowy dojeżdża do pracy jednym samochodem.

Preferencje mogą polegać na zezwoleniu w godzinach szczytu samochodom wykazującym się wysokim napełnieniem na:

-    korzystanie z dróg lub wydzielonych pasów ruchu przeznaczonych dla autobusów i taksówek,

-    korzystania z miejsc parkingowych zakładów pracy zatrudniających pracowników.

Drugie rozwiązanie, tj. grupowe użytkowanie mikrobusów, polega na oddaniu przez zakład pracy lub samorząd lokalny najczęściej mikrobusu bez kierowcy do użytkowania grupie mieszkańców na zasadzie samoobsługi.

Trzecie rozwiązanie, Ij. koieie kaoinowe, polega na przewożeniu pasażerów bez przesiadek z przystanku początkowego do końcowego za pomocą kilkunastoosooowycn x2Dir, kursujących po sieci naziemnei całkowicie wydzielonych tras. Kaoiny te Kursuią bez obsługi i są sterowane zdalnie przez centralny komputer. Pasażer przychodzący na przystanek zgłasza zapotrzebowanie na podróż do żądanego przystanku, co zostaje zaprogramowane w Komputerze. Komputer kieruje na ten przystanek kabinę z pasażerami udającymi się w tym samym kierunku. Inne kabiny nie zatrzymują się na tym przystanku.

■ Rozwiązanie to |8st jak ootychczas slosowane eksperymentalnie na zamkniętym terenie przy niewielkich potokach (np. na lotniskach).

Systemy niekonwencjonalne

Przez systemy niekonwencjonalne w niniejszym ooracowaniu rozumie się takie systemy, które charakteryzją się co najmmei jedna z następu|ącxch cecn:

-    zawieszeniem poiazdu nad torem bez pośrednictwa kół (no. poduszka powietrzna, mag-, netyczna),

-    prowadzeniem poiazdu wzoluż torów bez pomocy pionowych kól wspartych na torze (np. . specjalna szyna prowadząca z kolami w paszczyznie poziomej),

-    napędem pojazdu za pomocą innego silnika niż doiychczas stosowany (np. silnik liniowy, żyroskop),

a ponadto wysoką automatyzacją ruchu pociągów, pojedynczych pojazdów, automatyczną obsiugą pasażera.

Analiza porównawcza niekonwencjonalnych systemów transportu oasazerskiego i klasycznych systemów dotycnczas slosowanycn nie wykazuje przewagi nowych systemów. Systemy te

dotychczas są zawodne, nie ma|ą wyższej zdolności przewozowej ani istotnie wyzszei orędkości komunikacyjnej. Ponadto koszty budowy l ekscioatacji ootycnczas zbudowanych odcinków są znacznie wyższe od analogicznycn kosztów ala klasycznycn systemów

Brak jest również danych wskazujących na praktyczną wyższość niekonwencionalnycn systemów z punktu widzenia ich uiemnego wpływu na środowisko. Z braku szerszych perspektyw zastosowania oraz bardzo wysokich kosztów prowadzenia prac badawczych nad >cn rozwojem wstrzymano prace nad pojazdami na poduszce powietrznej w Anglii i we Francji oraz zaniecnano budowy pierwszych linii z pojazdami na poduszce magnetycznej w RFN oraz nad Innymi systemami w Kanadzie i USA. Z tych względów nie wydaje się celowe przewidywanie w projektach na okres najbliższych kilkunastu lat szerszego zastosowania niekonwencjonalnych środków komunikacji zbiorowej w Polsce, Możliwe jest natomiast ich zastosowanie na trasach o charakterze specjalnym, np. do obsługi terenów wystawowych rekreacyjnych, ponów lotniczych itp., po pokonaniu obecnych trudności technologicznych przez firmy prowadzące prace rozwo|owe.

Jak z powyższego przeglądu wynika, dla warunków polskich na najbliższe kilkanaście lat planiści systemów transponu miejskiego mogą nie brać pod uwagę do praktycznego zastosowania niekonwencjonalnych środków przewozowych. Trzeba się natcmiast liczyć z wykorzystaniem transportu grupowego, pooobnie jak to ma miejsce obecnie za granicą