img732

TERROR CZASÓW CARSKICH

Car Borys Godunow panował w latach 1598-1605. Długie okresy jego życia nadal okryte są tajemnicą.

De facto władał on Rosją od 1584 roku jako regent młodszego syna Iwana Groźnego, Fiodora I, który poślubił siostrę Borysa. Według niektórych źródeł Borys rozkazał zgładzić młodszego brata Fiodora i jego dziedzica, Dymitra, aby samemu przejąć rządy.

ludzkich zwłok. Zachodziło niebezpieczeństwo, że takie reakcje zaszkodzą stosunkom z krajami, których przychylność była dla Moskwy bardzo ważna - zwłaszcza z Polską i Litwą. Poza tym Iwan nie mógł nie dostrzegać oznak nienawiści : irrachu, wzbudzanych przez opryczników w samej Rosji.

Po wyprawie na Nowogród nadeszły dwa niezwykle trudne lata dla Rosji - zbiory były marne i wybuchały epidemie, co groziło zdziesiątkowaniem ludzi :sd kraju. Co gorsza, Tatarzy krymscy wykorzystali zamęt na Rusi i najechali Moskwę w 1571 roku, łupiąc i paląc całe miasto z wyjątkiem Kremla. Jeśli wierzyć ówczesnym relacjom, z 200 tysięcy mieszkańców stolicy przeżyło zaledwie 30 tysięcy.

GESTY POJEDNAWCZE

Iwan Groźny musiał jakoś uśmierzyć narastające wśród poddanych niepokoje. W celu pozbawienia argumentów potencjalnych przeciwników, oficjalnie zlikwidował opryczninę. Z pozom przeobraził się w dobrego władcę; przebaczył niegdysiejszym oponentom, a części wygnanej szlachty umożliwił powrót na swoje włości.

W całej Rosji przyjęto z ulgą zniknięcie budzących grozę jeźdźców z psimi mami i miotłami na siodłach. Zapanowały powszechne nadzieje na wyczekiwane od dawna pokój i sprawiedliwość. Jednak wprowadzone zmiany miały powierzchowny charakter. Iwan po prostu grał na zwłokę. licząc, że jego poczynania uciszą opozycję. Okres sookoju nie potrwał długo. Po upływie zaledwie kilku miesięcy od rozwiązania opryczniny doszło do wielkiego procesu „zdradzieckich” bojarów, zakoń-izonego ich egzekucją. Jerome Horsey, angielski dy-nlomata i poseł królowej Elżbiety I, był w Rosji świadkiem nowej fali tortur i straceń, odnotował, iż cara nadal otaczali starannie dobrani ulubieńcy i giermkowie. Nowy dekret z 1582 roku jasno określał mianem najcięższych przestępstw politycznych te, które wTmierzone były przeciwko samemu władcy.

Tymczasem Iwan Groźny tkwił w szponach megalomanii, nieufności i sadyzmu. Ulegał niekontrolowanym napadom szału, w trakcie których, według jednego ze świadków, „toczył pianę [z ust] niczym koń”. 19 listopada 1581 roku doznał wybuchu wściekłości na widok brzemiennej żony swojego syna Iwana, Jeleny Szeremietiewej, odzianej, w jego odczuciu, „nieskromnie”. Zachowały się różne opisy tego incydentu. Zgodnie z najbardziej znaną relacją syn cara usiłował interweniować w obronie bitej żony.

19