img863

r

Co poza tym wdychamy Kurz i dym

-ił*__

Oprócz tlenu lub azotu, powietrze zawiera jeszcze inne cząsteczki, które możemy zobaczyć... i nie możemy, które są szkodliwe... i nieszkodliwe. Istnieje w nim m.in. pyłek kwiatowy, ale także pył z zakładów pracy. Jest kłąb dymu z wulkanu, ale również dym z fabrycznego komina.

Jeśli chcemy omówić z przedszkolakami temat zanieczyszczenia powietrza, musimy zdać sobie jasno sprawę ze sposobu przekazywania informacji: w żadnym wypadku nie powinny one napawać je strachem. Dzieci potrzebują jasnej przyszłości! Jeśli odniosą wrażenie, iż nie mogą nic zmienić w sytuacji środowiska, poczują się opuszczone i bezsilne. Będzie to budzić ich obawy. Z dru-giej strony, do nauki o ochronie na-tury należy także wiedza o niebcz-'***' pieczeństwach i o tym, co można by zmienić i jak można się samemu chronić. W tym aspekcie jest wiele ciekawych rzeczy do opowiedzenia przedszkolakom. Są to informacje, które zrozumieją i które im pokażą, iż także dzieci mogą coś zrobić na rzecz przyrody.

•

Dzieci mogą zobaczyć kurz, gdy promień słoneczny pada w ciemnym pomieszczeniu, na przykład przez szczelinę w zamkniętej okiennicy. Widać, jak cząsteczki kurzu tańczą w powietrzu. Dzieci mogą również zobaczyć dym. Chociażby cienką smugę dymu ze zdmuchniętej świecy, ciemny dymny wyziew wyrzucany przez wysokie kominy fabryczne, śmierdzący dym, który wydalany jest z rur wydechowych samochodów i - nie zapomnijcie - papierosowy dymek, który unosi się w pomieszczeniach niczym trująca mgiełka.

Codzienna trucizna - dym papierosowy

Uszczerbek na zdrowiu spowodowany biernym paleniem jest o wiele większy niż ten, na jaki naraża się palacz poprzez inhalację. Porozmawiajcie o tym z rodzicami dzieci i poinformujcie ich podczas spotkania o szkodach, jakie doznają ich pociechy jako przymusowi współpalacze nikotyny.

y|

m

Powietrze do oddychania

. /

Jak dzieci mogą się chronić

Kurz i dym docierają podczas wdychania do pluć. Większe cząsteczki zawarte w powietrzu można usunąć poprzez kaszel, jednakże drobniejsze docierają aż do pęcherzyków płucnych, zatykają je i prowadzą do chorób narządów oddechowych. Niektóre gazy przez pęcherzyki płucne dostają się do krwi i wyrządzają ciężkie szkody na zdrowiu. •- -śS Należy dzieciom zwrócić uwagę na to, iż nie muszą znosić brudnego powietrza, lecz mogą odpowiednio zareagować

Zle powietrze Niekiedy w sali przedszkolnej jest „zle powietrze”, co przeważnie oznacza zużyte. Dzieci mogą wtedy otworzyć okna lub opuścić pokój i na zewnątrz przed drzwiami zaczerpnąć świeżego powietrza. Już poczują się lepiej.

Zakurzone powietrz.e Gdy jest dużo wzbijającego się kurzu, na przykład kurzu ulicznego, który unosi wiatr, lub kurzu wywołanego przez maszyny, wówczas dzieci mogą trzymać przy ustach i nosie chusteczkę lub rękę. W ten sposób zapobiega się bezpośredniemu wdychaniu tych cząsteczek kurzu.

Ciężkie powietrze Jeśli powietrze jest ciemne, zakopcone i zakurzone, wówczas należy szybko zakryć usta i nos chusteczką lub ręką, iść do domu, zamknąć okna, zwrócić na to uwagę dorosłym i zapytać o przyczyn

5?

Zadymione powietrze Może to być dym papierosowy, a także dym ognia z grilla, zepsutego pieca lub źle działającego otwartego kominka. Co by to nie było, dzieci powinny spróbować ominąć kłęby dymu, zakrywając ręką usta i nos, otworzyć okna lub opuścić pomieszczenie. W każdym razie nie wolno siedzieć w miejscu!

Cuchnące powietrze    • 'S/ '*•

Jeśli są to spaliny samochodowe, v ' ' wówczas jako przechodzeń należy zejść na bok, jako pasażer kazać zamknąć wentylację w samochodzie lub okna. Gdy są to spaliny fabryczne, wówczas trzeba zapytać dorosłych o przyczyny i dowiedzieć się, co należy zrobić.

Czyste, dobre, śwież.e powietrze W górach, w lesie, w parkach z wieloma drzewami, po ulewie lub opadach śniegu, powietrze jest wspaniale czyste, a dzieci wreszcie mogą głęboko zaczerpnąć powietrza!

\.S <