IMG40 (3)

31.2 Ich dzień powłudni

On me matę spać am zaznać spoczynku.

Bóg Marduk ujrzai go.

Udat Mff do ojca swego, £a. i opowiedzitł mu. ldi, Mardnku, mój synu!

Wet białą owioczkc,

PokU ją przy chorym człowieku.,

Wyrwij jej serce.

Włóż je w diod człowieka!

Wypowiedz żakiecie Gńdu!

Wezwij wszelkich bogów} w ten sposób}:

Przeszkódżoe złemu Utukku, Ałfl, złemu Etimmu,

Lamasztu, Lchas&u, Asakku, N.ainiarru.

Kio nęka ciało człowieka, oiecb będzie wygnany j opuści dotni Kaźcie przybyć dobremu duchowi, bóstwu opidutdczefliu! Choroba taca, ntepokój serca, ból głowy, ból zębów, choróbsko, Zły Asakku, zły A10. dy Etimmu, Lamaaziu. Labassu,

} ciężkie cierpienie ~

Na niebo i ziemię — bądźcie wygnane!

Iw trudniejsze do wyleczenia było schorzenie, to znaczy im potężniejsze demony spowodowały je, wdzierając się w ciało człowieka, tym bardzie? skomplikowana była fonnuła zaklęcia. Do najokrutniejszych, najoporniej dających się ujarzmić i zarazem najczęściej krzywdzących łudzi — jeśli sądzić po częstotliwości wzmianek w różnych tekstach i ze spisów demonów, sporządzonych kapłanom do nauki — należały demony Udug (akadyjskie Utukku). Byk* ich siedem — szczególnie potężnych, złośliwych duchów, czyhających nieustannie na bezbronnych łudzi. Używano w stosunku do nich określeń takich, jak: „duch śmierci" „kościotrup” (można by chyba z powodzeniem zastosować naszą ludową .kostuchę”), „śmiercią dyszący”, „czyhający na ludzi”. Udug tułały są bezbożnie nad ziemią, nie oszczędzały nikogo, burzyły domostwa, przemieniały kwitnące stepy w martwe pustynie, trawiły ludzi straszliwymi chorobami wprowadzały nieład w ustalony przez bogów porządek. Tylko błagania wielbcfe kapłanów, wtajemniczonych w sekrety najtrudniejszych zaklęć, znajdujących imię właściwego w danych okolicznościach bóstwa, mogły mocą tego imienia odpędzić Udug.

W tekstach sumeryjskieb wzmianek o Udug jest dużo. Niestety, nie odnaleziono dotąd żadnego pełnego zaklęcia, stosowanego przez sumeryjskieb kapłanów przy egzorcyzmowaniu tych demonów. Uczeni dysponują natomiast sporą liczbą tekstów z okresu starobabilońskiego i późniejszych. Większość tydi zaklęć — twierdzą specjaliści, a wśród nich cytowany juŹ ńieraz Adam Fałkenstein, w dziedzinie tej uznawany za najwybitniejszego znawcę, który szereg zaklęć opracował i przetłumaczył — wzorowana jest całkowicie na zaginionych tekstach sumeryjskieb. Ponieważ Udug w wierzeniach i magii medycznej odgrywały tak doniosłą rolę, zapoznajmy się z zaklęciem spisanym w okresie starobabi loóskim. Nie różni się ono chyba niczym (nawet imiona

zachowane są w brzmieniu sumeryjskim, podobnie jak określenie 0vch demonów) od pierwowzoru sprzed wieków.

Udug

Zły Udug. który pustynne drogi trudnymi [do przejścia] czyni.

Który potajemnie chodzi, drogi zasypuje.

Zły duch. który na stepy został wypuszczony.

Złoczyńca, którego nie zmusza się do powrotu,

Dinune, Diromea, które ludzi wykrwawiają.

Choroba serca, choroba..., cierpienie, choroba głowy-.

Burza, która zasypuje ludzi;

(One] niby wichura obaliły wędrującego człowieka.

Utopiły go w żółci.

Ów człowiek ..na drugą stronę swego życia” odchodzi.

Asanłuhi ujrzał to. wszedł w dom ojca swego Enki i wezw ał go:

..Ojcze mój, zły Udug, który pustynne drogi trudnymi (do przejścia] czyni. Który potajemnie chodzi—”

Opowiedział to [bogu Enki] znów i [dalej prawi): jCo mam w tym przypadku czynić, nie wiem.

Co pomoże [choremu]?”

Enki odparł synowi swemu Asanłuhi:

„Synu mój, czego nie wiesz? Cóż mógłbym ci dopowiedzieć?

Asanłuhi. czego nie wiesz? Cóż mógłbym ci dopowiedzieć?

Co ja wiem. ty też wiesz.

Idź, synu mój, Asanłuhi!

Wodą napełnij dzban.

Wrzuć tamaryszku i... gałązkę do tego.

Pokrop tą wodą owego człowieka.

Postaw przy nim naczynie z kadzidłem i pochodnię !

Wówczas «demon losu*, który w ciele tego człowieka przebywa, oddali się. •Twardy brąz*, bohater [boga] An Straszliwą mocą wszystko złe wyrwie.

Przyłóż to tam, gdzie. , stanie się twoim pomocnikiem.

•Twardy brąz*, bohater [boga] An Mocy i blasku straszliwego ci przyda.

Zły Udug, zły Ala — winien wyjść.

Zły duch śmierci, zły demon — winien wyjść.

Zły bóg, zły strażnik — winien wyjść,

•Zły oddech*. «zła ślina* — winny wyjść,

Dinune. Dimmea wykrwawiające człowieka — winny wyjść.

Choroba serca, choroba..., cierpienie, choroba głowy.

Burza, która zasypuje człowieka — winny wyjść!

Wszyscy wielcy bogowie zaklęli cię: musisz pójść precz!”

Zaklęcie to stosowano wówczas, gdy choroba była szczególnie groźna i trudna do określenia, kiedy nie wystarczyło wezwanie imienia jednego bóstwa — zaklęcie czynione jest w powołaniu się na „wszystkich wielkich bogów”. Występujący tu bóg Asanłuhi, syn boga Enki, zarządzający siłami magii, chociaż z racji swych boskich funkcji zna — na co zresztą wskazuje tekst — tryb postępowania