IMG 1411271859

mttrufccja

(CS,.tnn przykład rodzino, 2. wlndzy (AR authorityranking na pnyklud praca, 3, równości-wzojcmności (EM, rąuality matching), na przy. kład przyjaźń, 4, rynkowy (MP. marketprielng), na przykład kupowanie. Błędy, jakie człowiek popełnia w myśleniu o innych ludziach czy w działaniu w świeci* społecznym, wyraźnie wskazują na rodzaj relacji, jaka łączy go z adresatami myśli czy zachowań. Badacze wykazali powszechność tych prawidłowości.

95. Dehumanizacja ofiary (dehumanisation of the victims) - zjawisko to kiedyś zarezerwowane było wyłącznie dla osób dopuszczających się aktów okrucieństwa wobec grup narodowych w czasie wojny (słynne zabójstwo ludności całego miasteczka M9 Lai w czasie wojny wietnamskiej, dokonane przez amerykańskich żołnierzy, którzy uznawali, że Wietnamczycy są podludźmi - .żółtkami' podobne traktowanie Żydów przez Hitlera). Dziś znaczenie tego mechanizmu, uważanego za patologię, jest rozumiane szerzej, jako obronny i zaburzony sposób I oceniania pewnych grup społecznych lub pojedynczych osób jako zasługujących na złe traktowanie. Powodem owego zniekształcenia jest jawna lub utajona agresja wobec grup czy osób oraz skłonność do uzasadniania swojego postępowania tak, by ochronić pozytywny wizerunek własnej osoby. Na przykłada, którzy dopuszczają się aktów przemocy (może to być jakże powszechna przemoc werbalna, mobbing czy tak zwana agresja delegowana, czyli .zlecona' przez inną osobę), przypisują swoje; ofierze negatywne cechy i uważają, że zasłużyła om na takie traktowanie (Aronson, 1995; Feshbach, 1971; Mądrzycki, 1986).

.Mam współczucie dla wszystkiego, tylko nie dla cierpienia"

O. Wilde, Portret Doriana Graya, tłum. M. Feldmanowa,

(Kraków 2002, Wydawnictwo Zielona Sowa, s. 34).

96. Efekt bumerangowy dla cenzury (censors - rebound effect) - prawidłowość polep na tym, że każde próby cenzurowania przekazów medialnych (jak choćby zakaz głoszenia pewnych treści politycznych) przynoszą efekty sprzeczne z intencją cenzora (Worchel, Arnold, Baker, 1977). Innymi słowy, jeśli odbiorcy domyślają się cenzury (a tak jest często), odbiór .ocenzurowanych* tekstów prze biega wbrew zamierzeniom cenzora i czytelnicy przekonują się do odmiennych poglądów' niż głoszone w ocenzurowanym przekazie.

97. Efekt uodporniania na kontrpropagandę (resistance to counter-propagamk effect; McGuire, 1964) - uodpornianie (przez inokulację, czyli zaszczepienie odbiorcy przekazów, na przykład popularyzujących polityka czy partię, przez umieszczanie w przekazie niewielkiej liczby argumentów sprzecznych z głównym celem propagandy. Niekorzystne argumenty (niezbyt silne) zostają w tekście