274 ANTONI IGNACY DMOCHOWSKI
CHARAKTERYSTYKA WARSTW KULTUROWYCH
Podczas eksploracji wału udało się wyróżnić 8 warstw kulturowych, zalegających na gliniastym podłożu o łącznej miąższości dochodzącej do 2,40 m. Badania ujawniły, że pierwotny, gliniasty wał stanowił naturalną wyniosłość gleby (warstwa VIII). Wał ten mieścił się bliżej wnętrza grodu w stosunku do korony uformowanego na nim z biegiem czasu wału, tak że warstwy usypane na gliniastym złożu, mające różnorodną miąższość, zalegają na jego zewnętrznym zboczu i opadają stromo ku podstawie wału. Warstwa VII, spoczywająca bezpośrednio na gliniastym naturalnym wale, usypana była z żółtawego piasku i nie przekraczała 65 cm miąższości, a jej treść kulturową stanowiły tylko nieliczne ułamki naczyń. Na głębokości 214 cm od korony wału, w warstwie VII zarysowała się dość wyraźnie kolista w przybliżeniu jama o średnicy 0,55 — 0,60 m i głębokości 0,52 cm, wykazująca w przekroju pionowym kształt nieckowaty. Znaleziono w niej kilkadziesiąt ułamków naczyń, dużą ilość materiału ichtio-logicznego, zalegającego na dnie warstwą 2 cm, oraz węgiel drzewny.
Soczewka jasnego piasku, spoczywająca na warstwie VII, wykazująca obecność drobnych węgielków drzewnych i oznaczona jako warstwa VI, była uboga zarówno w ceramikę i materiał ichtiologiczny, jak i w kości zwierzęce.
Rys. 3. Tolkmicko, pow. Elbląg. Profil zachodni walu
Jako warstwę V oznaczono warstwę intensywnie czarnej ziemi o stosunkowo nieznacznej miąższości (ok. 20 cm), przemieszanej z dużą ilością węgla drzewnego. Odkryto w niej przy profilu wschodnim (por. rys. 2) palenisko zbudowane z polnych kamieni silnie przepalonych w ogniu. Zarówno w palenisku, jak i poza nim odkryto w omawianej warstwie znaczną ilość ułamków ceramicznych, materiał ichtiologiczny oraz kości zwierzęce. W warstwie tej znaleziono ponadto nieliczny surowiec bursztynowy, rylec kościany i żelazny grot oszczepu. Nad warstwą tą zalegała ziemia gliniasta przemieszana z węgielkami drzewnymi i kawałkami polepy (warstwa IV). Zawierała ona ceramikę, szczątki rybne, kości zwierzęce, w tym ułamek rogu z śladami nacinania.
Warstwa III wystąpiła jako skład niespoistej ziemi o małej miąższości (ok. 20 cm). Widoczna w niej była smuga stanowiąca ślad po konstrukcji drewnianej, biegnąca wzdłuż biegu wału. Godne uwagi było bogactwo warstwy III pod względem ilości materiału ceramicznego, poza którym odkryto w niej kości zwierzęce, ości i łuski rybie oraz węgle drzewne. Poza tym odkryto ułamki drutu i drobne fragmenty przedmiotów brązowych, szpilę brązową, żelazną sprzączkę, szydło kościane oraz kawałki Satirsztynu.
Warstwa II była nieco grubsza od poprzedniej i miała miąższość w części środkowej wału 72 cm, na zewnątrz 92 cm, zaś od wnętrza grodu ok.