40839 IMG#88

882 ANTONI IGNACY DMOCHOWSKI

twy zasługuje jedynie przykrawędny ułamek cedzidła o stożkowatej szyjce i ściętej ukośnie krawędzi, wykonany z gliny z domieszką miki.

Jama I zawierała kilkadziesiąt dużych fragmentów naczyń grubo-

i cienkościennych o brzegach prostych lub lekko profilowanych. Dwa fragmenty miały krawędzie lekko zgrubiałe. W całości materiału ceramicznego trafiały się zarówno ułamki gładzone niejednokrotnie do połysku, wykonane z gliny z małą ilością domieszki, jak i celowo schropowa-cone ułamki naczyń zasobowych z gliny zmieszanej z piaskiem. Barwa ceramiki wahała się od brunatnej do czarniawej. Na wyróżnienie zasługiwały szczególnie dwa duże fragmenty kubka opatrzonego taśmowatym uchem (rys. 8 c) oraz fragment krawędzi misy z guzkiem.

Przęśliki

W przekopanej części wału odkryto ogółem dwa przęśliki: a) przęślik wykonany z bursztynu barwy brunatnoczerwonej, o kształcie

Rys. 9. Tolkmicko, pow. Elbląg. Krążek bursztynowy z warstwy I

ii

dwustożkowatym i ściętych płaszczyznach przy otworze. Przęślik zalegał w warstwie drugiej (rys. 9 i 10 a); b) gliniany, wykonany ręcznie przęślik kształtu kulistego barwy szarobrunatnej (rys. 10 b).

Zabytki kościane

Do odkrytych przedmiotów kościanych należą dwa zabytki: rylec z kości o przekroju okrągłym, na który natrafiono w warstwie V (rys. 11 b) oraz szydło wykonane techniką ostrugiwania, mające przekrój czworokątny. Zostało ono znalezione w warstwie III (rys. 11 a).

Wyroby metalowe

Inwentarz zabytków metalowych stanowiły przedmioty wykonane z brązu i żelaza. Wyroby brązowe reprezentowała szpila z rozkutą, zwiniętą w uszko główką, znaleziona w warstwie III (rys. 4 ci). Wymienić jeszcze należy drobne fragmenty blaszki i skuwki brązowej z warstwy III. Do za

bytków żelaznych należał grot oszczepu z tulejką, długości 10,5 cm, odkryty w warstwie V (rys. 11 o) oraz nie wyjaśnionego przeznaczenia (może sprzączka) przedmiot kształtu trójkątnego z otworem wewnątrz. Późne zanieczyszczenie warstwy stanowi zapewne czworokątny kawałek żelaza z warstwy I. Wszystkie przedmioty żelazne charakteryzowało silne zniszczenie przez korozję.

Chronologia i przynależność etniczna stanowiska

Dotychczasowe badania na grodzisku w Tolkmicku dały wystarczające podstawy do określenia ram chronologicznych dla tego obiektu. M. Ebert publikując¹² pierwsze wyniki prac w Tolkmicku datuje jego III fazy rozwojowe następująco: faza pierwsza — na wczesny okres żelazny (800—500/400 p.n.e), faza druga — na starszy okres wędrówek ludów (V—VI w.n.e.), trzecią zaś fazę datuje on na późny okres pruski [?] (XII— XIII w. n.e.). Nieco inaczej, choć bez zasadniczych zmian, ujmuje sprawę chronologii grodziska B. Ehrlich¹³. Opierając się na analizie konkretnych

i a m, Ebert, op. cit. u b. Ehrlich, op. cit.