IMG'09

rzu na początku lat 90. (np. zachęcanie do inwestycji), a na inne trzeba kłaść nacisk teraz (np. kontrola działań). Zaryzykowałabym stwierdzenie, iż obecnie Kazimierzowi nie potrzeba rozbudowanych zespołów doradczych i nowego programu rewitalizacji, a raczej trzeźwej oceny stanu istniejącego i kierunków przemian oraz wypracowania listy zadań priorytetowych do wykonania przez już istniejące struktury w obrębie urzędu miasta.

Rewitalizacja implikuje wybór pomiędzy opcją rynkową a opcją społeczną lub też próby osiągnięcia równowagi pomiędzy celami gospodarczymi i społecznymi. Na Kazimierzu wydawało się, iż zdecydowano się na kompromis pomiędzy podejściem rynkowym a orientacją prospołeczną, ale wolny rynek wdrożył orientację rynkową. Rewitalizacja Kazimierza w sposób niezamierzony stała się dobrym przykładem rewitalizacji sterowanej przez rynek oraz rynek nieruchomości (market-led i property-led). Zmiany społeczne na Kazimierzu można opisać jako przeobrażanie się miejsca funkcjonującego na zasadzie połączenia „miejskiej wioski" (urban uilla-ge) z gettem broniącym się przed zmianami (defended neighbourhood) w modną dzielnicę śródmiejską (fashio-nable inner city district). Patrząc natomiast na przemiany Kazimierza z punktu widzenia trzech scenariuszy rewitalizacji proponowanych przez T. Brindleya⁵¹⁵, nie urzeczywistnił się najbardziej optymistyczny model dzielnicy zrównoważonego rozwoju (sustainable city). Widoczne konflikty i polaryzacja przestrzeni każą raczej rozpatrywać Kazimierz jako przykład dzielnicy konkurencji pomiędzy podmiotami komercyjnymi i lokalną społecznością (competitive opportunism). Natomiast w dziedzinie kształtowania krajobrazu kulturowego kwartał zmierza niestety w stronę powstania postmodernistycznej hiperprzestrzeni miejskiej (postmodem hyperspace), w której znaczenia i treści kulturowe są upraszczane, trywializowane i poddawane komercyjnej estetyzacji.

Jako rewitalizacja komercyjna, turystyczna i rozrywkowa przemiany Kazimierza z pewnością mogą być oceniane w kategoriach wielkiego sukcesu. Nie podlega