img@29 (2)

gdzie '.S[_r&j.....s_m są odchyleniami średnimi kwadratowymi bezpośrednich pomiarów

wielkości A'1JC3,... _V_W.

Wzór powyZszy wyraża prawo sumowania się błędów przypadkowych. Zakłada się przyjjtym, że rozkłady błędów pomiarów bezpośrednich wielkości A'/A;. . .. A« są normalne. Wyrażenia

dF

dF

-s,.

dF

ar, av₂ " ppj

przedstawiają odchylenia średnie kwadratowe cząstkowe pomiarów bezpośrednich wielkości X_!rX₂,-X*.

Ogólny wzór na błąd skra jny pomiaru metodą pośrednią ma postać

|ąp

Isy,

3S. +•

6F L

—ysi +... ar,! f

dF 1

ar.

n.s„

Szacowanie błędów

Błąd systematyczny, którego się nie wyznacza, a którego wartość w porównaniu z niepewnością pomiaru jest dostatecznie duża, powinien byc oceniony i wzięty pod uwagę przy obliczaniu niepewności pomiaru.

Błędy oszacowane traktuje się jako błędy przypadkowe i podaje ze znakiem ±.

WYZNACZANIE NIEPEWNOŚCI POMIAU

Niepewność pomiaru jest to przedział wartości rozłożony symetrycznie względem wyniku pomiaru, w którym (przedziale) z określonym prawdopodobieństwem jest zawarty błąd pomiaru. Wartość niepewności pomiaru umożliwia wyznaczanie dwóch wartości, pomiędzy ktoiymi jest zawarta wartość rzeczywista wielkości mierzonej .

Niepewność względna jest to stosunek niepewności pomiaru do wartości wielkości mierzonej. W ten sposób określa się często niepewność wzorców miary.

Należy wyraźnie rozróżniać dwa terminy: błąd pomiaru i niepewność pomiaru.

Błąd pomiaru jest różnicą między wartością zmierzoną (zaobserwowaną! a wartością prawdziwą wielkości mierzonej.

Niepewność pomiaru wyraża natomiast wątpliwość doty^rczącą dokładności pomiaru, czyli obszaru, wewnątrz ktorego - jak się sądzi — znajduje się wartość prawdziwa.

Na niepewność pomiaru składają się:

-    błąd graniczny przypadkowy e—źks ,gdzie k⁼k(P). spowodowany rozrzutem wyników pomiaru

-    niepewność e_p, wyznaczania poprawek (błędów systematycznych, które zostały usunięte z surowego wyniku pomiaru )

e. =±„ e

Jeżeli część błędów systematycznych, nie została usunięta lecz oszacowana, wówczas niepewność pomiaru e„ jest zespołem:

- błędu granicznego przypadkowego e spowodowanego rozrzutem wyników pomiarów, niepewności e_p, wyznaczania poprawek,

| oszacowania błędów systematycznych/!.