IMGB41 (2)

240 Warzywa nepowatc

10.2.1. Znaczenie gospodarcze

Warzywo to było uprawiane już przed kilkoma tysiącami łat zarówno we wschodnioaz-jatyckim kręgu kulturowym, jak i w basenie Morza Śródziemnego. U nas w uprawie pod osłonami rzodkiew zajmuje znacznie mniejszy powierzchnię niż rzodkiewka. Wynika to głównie z nieco dłuższego okresu wegetacji, a także z braku tradycji spożywania rzodkwi. Przyczyny jest również możliwość dość długiego przechowywania w okresie zimowym rzodkwi z uprawy w polu.

Występuję jednoroczne i dwuletnie formy rzodkwi. Do uprawy pod osłonami, ze względu na długość okresu wegetacji, nadaję się wytycznie odmiany pochodzyce od formy jednorocznej. Uprawa rzodkwi pod osłonami, w pomieszczeniach ogrzewanych i nie ogrzewanych, jest warta rozpowszechnienia dla wzbogacenia naszego stołu w wartościowe pod względem odżywczym warzywo spożywane głównie w okresie, kiedy podaż świeżych warzyw jest znacznie ograniczona. W porównaniu z rzodkiewkę rzodkiew daje dużo większy plon z jednostki powierzchni, bo 5,0—6,5 kg z 1 m¹ przy okresie uprawy trwającym zaledwie o 2—3 tygodnie dłużej-

10.2.2. Wartość biologiczna

Wartość biologiczna rzodkwi oceniana jest wyżej niż rzodkiewki, zwłaszcza pod względem zawartości wapnia, sięgajycej 70 mg% (wg innych autorów nawet 230 mg%), żelaza — 1.0 mg*/* oraz licznych glikozydów olejku gorczycznego (11.5 mg%), które nadają rzodkwi specyficzny, nieco piekący smak. Rzodkiew jest również od wieków cenionym produktem wchodzącym w skład diety stosowanej przy schorzeniach serca, woreczka żółciowego, wątroby, w niektórych rodzajach anemii i przy reumatyzmie stawowym.

10.2.3.    Czynniki wzrostu i ich regulacja w pomieszczeniach

Wymagania rzodkwi dotyczące temperatury i światła sy bardzo podobne do rzodkiewki, z ty różnicy, że rzodkiew reaguje szybszym wzrostem na nieco wyższy temperaturę gleby lub podłoża. Dlatego przy bardzo wczesnej uprawie rzodkwi na zbiór w marcu korzystnie wpływa ogrzewanie środowiska, w którym rozwija się korzeń i zgrubienie, do temperatury 15°C.

Wymagania wodne rzodkwi sy duże. Optymalna wilgotność gleby lub podłoża przez cały okres uprawy powinna wynosić 70—80% ppw. Niedostatek wody powoduje łykowatość zgrubień oraz ostry, piekący i nieprzyjemny smak. Nadmiar wody hamuje wzrost i wywołuje procesy gnilne włośników, żółknięcie liści i ich zagniwanie u nasady. Optymalna wilgotność względna powietrza wynosi 70—80%. Przy uprawie wiosną w nie ogrzewanych szklarniach lub tunelach foliowych występujące sporadycznie nocą ujemne temperatury do —3—4°C nie niszczą ani nie uszkadzają roślin, lecz mogą spowodować szybkie wybijanie w pędy kwiatostanowe. Utrzymywanie się przez kilka dni temperatury poniżej 10°C (w dzień) opóźnił zbiory o 1—2 tygodnie. Przy zmiennej pogodzie należy szklarnie, a zwłaszcza tunele foliowe, dokładnie wietrzyć, aby zapobiegać nadmiernej wilgotności powietrza. Gdy w godzinach popołudniowych panuje wysoka temperatura zaleca się zraszać rośliny oraz zwiększać wilgotność powietrza przez zalewanie wodą przejść czy też zamgławianie szklarni.

10.2.4.    Terminy uprawy oraz stanowisko

w planie

zagospodarowania

pomieszczenia

,01. Terminy uprawy rzodkwi

szklarnie umiarkowanie ogrzewane

szklarnie umiarkowanie ogrzewane szklarnie i tunele podgrzewane* szklarnie i tunele nie ogrzewane, zimne skrzynie inspektowe lub wędrowne

			31 an av >n c;
Siew	Zbiór	Okres irwtnis uprawy od lie-
micugc/tydzicó		| wu do zbioru | w tygodniach
XII/2	m/2—3	12—13	a
1/2	111/4—1V/1	U—12	8
H/2—11/4	lV/3—V/1	10—8
11/4—111/2	V/l—V/4	S—7

VUl/4—lX/2    X/2—Xll/2

*—li

Miejsce uprawy

todMi »P“^wy

ty***

szklarnie i tunele nie ogrzewane i podgrzewane¹ skrzynie inspektowe

10.2.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe

bodkisw może być uprawiana we wszyst-łich pomieszczeniach ogrzewanych i nie tęrwwanych jako przedplon pomidora, pap-ryti, ogórka i jako poplon po tych samych ptunkach.

W pomieszczeniach ogrzewanych i nie igumanych. zwłaszcza w tunelach folio-«jCh, może być uprawiana współrzędnie tnuudy. np. z pomidorem lub papryką, ale sadzi się 2—4 tygodnie wcześniej, pozos-mńjąc miejsce na sadzenie rozsady rośliny głównej.

Terminy uprawy przedstawiono w tabeli IM.

nawożenie kompostami, torfem niskim, węglem brunatnym. Unikać należy natomiast nawożenia obornikiem, który potęguje występowanie śmietki i pogarsza smak rzodkwi. Minimalna głębokość uprawy gleby wynosi 20 cm.

Przy uprawie w ziemiach ogrodniczych lub podłożach organicznych, o grubości warstwy 20 cm. optymalna zasobność w łatwo przyswajalne składniki mineralne jest podobna jak w uprawie rzodkiewki. Rzodkiew wymaga jednak nawożenia poglównago. która wykonuje się w 3—4 tygodniu uprawy, w zależności od wyników analizy chemicznej. stosując albo mieszankę wieloskładnikową w dawce 3—6 kg na 100 m^ł. albo tylko nawozy dwuskładnikowe, np. saletrzak. saletrę potasową lub fosforan amonu. Nawożenie poglówne dobrze jest stosować w postaci roztworu o stężeniu 0,5—1% dwukrotnie. a u odmian o nieco dłuższym okresie wegetacji nawet trzykrotnie, w odstępach dwutygodniowych.

Rzodkiew ma wyższe wymagania pokarmowe niż rzodkiewka, chociażby z powodu oytszego przyrostu masy liści i zgrubień Oo uprawy rzodkwi nadają się gleby tejue. lecz zasobne w próchnicę, o uregulowanych stosunkach powietrzno-wodnych 'Odczynia zbliżonym do obojętnego. Jeśli w programie nawożenia organicznego w da-"ym pomieszczeniu przewidziane jest nawodnie przed uprawą rzodkwi, powinno to być

* - Ufrm wmrzyw pod arionami

10.2.6. Odmiany

W doborze odmian wymienione są jedynie dwie wczesne odmiany rzodkwi, które nadają się do uprawy pod osłonami. Są to' Ostergrus Biała i Ostergrus Różowa, obie o wydłużonym stożkowatym kształcie.

1

I możliwością zabezpieczenia przed spadkiem temperatury poniżej 0“C. np. przez stosowanie nagrzewnic ^gsTCh, elektrycznych i in.