IMGB50 (3)

258 Pęd renie warzyw

258 Pęd renie warzyw

1984) lub nawet 2—3 cm (Babik 1984). Zbyt niskie obcięcie liści może jednak spowodować uszkodzenie stożka wzrostu, w wyniku czego korzeń wytwarza w czasie pędzenia zamiast jednej dużej główki, wiele małych, niehandlowych główek.

Próby przeprowadzone w Niemczech wykazały, że po odpowiednim przezbrojeniu kombajnu do zbioru warzyw korzeniowych I — EM-11. nadaje się on do zbioru korzeni I cykorii (Behrend 1973). Dobrze skonstruo- I wany kombajn do zbioru korzeni cykorii I powinien wykonywać następujęce czynno- I ści:

•    obcinać liście cykorii bez uszkodzenia stoz- I ka wzrostu.

•    podkopywać i wyciągać korzenie z gleby, I

•    odsiewać glebę przylegającą do korzeni, I

•    podawać korzenie na jadącą obok przy- I czepę.

•    składować liście na polu w taki sposób, I aby można je było łatwo zebrać i odtran- I sportować.

Nóż podcinający ustawia się na głębokości 15 cm w celu uzyskania korzeni o jednakowej długości, co ułatwia późniejsze dołowanie korzeni do pędzenia. Taka długość korzeni (15 cm) ^zalecana jest przez wielu autorów (Pause 1966, Levke 1972). Korzenie dłuższe dają w pędzeniu wydłużone główki. Plon korzeni cykorii zależnie od terminu wysiewu wynosić może 20—30 t z 1 ha (Doruchowski 1984).

12.1.2. Przechowywanie korzeni

Przechowywanie korzeni jest bardzo ważnym etapem w produkcji cykorii sałatowej.

W tym czasie w korzeniach zachodzą przemiany fizjologiczne niezbędne dla osiągnięcia prawidłowych efektów pędzenia. Sposób przechowywania wywiera istotny wpływ na stan korzeni w momencie przystąpienia do pędzania.

Przed złożeniem do przechowywania korzenie powinno się przebrać i usunąć te. na których występuję objawy porażenia przez choroby lub szkodniki oraz korzenie zgnieciona lub z innymi uszkodzeniami mechanicznymi. Korzenie rozwidlone, mimo że nada-

odległość rzędów wynoszącą 45—60 cm. Firma Royal Sluis zaleca uprawę na redlinach z rozstawą rzędów roślin najmniej 65 cm. Uzyskuje się w ten sposób nie rozgałęzione.l wyrównane korzenie, a także łatwiejszy jest zbiór mechaniczny. Łatwiejsze jest również zwalczanie chwastów, zwiększa się jednak parowanie wody z gleby, co w latach su-| chych może znacznie obniżyć plony.

Gęstość siewu powinna być taka. by na I 1 ha przypadało 250—300 tys. roślin. Firma Royal Sluis podaje, że bardzo dobre efekty uzyskuje się przy siewie nasion otoczkowa-nych w ilości 600 tys. na 1 ha i przerywce do 200 tys. roślin na 1 ha.

Cykoria pobiera z gleby duże ilości składników pokarmowych. Doruchowski (1984) zaleca nawożenie 300—400 kg NPK na 1 ha I w stosunku 2:2:3, natomiast Babik (1984)H zwraca uwagę na duża zapotrzebowanie na potas i zaleca stosowanie przedsiewnie na 1 ha (w kg):

N 50—60.

P,0, 60—80.

K,0 120—180.

Po przerywce rośliny powinny być zasilane pogłównie azotem w ilości 50—60 kg na t ha. w zależności od zasobności gleby w ten składnik. U roślin przenawożonych azotem występuje skłonność do pękania korzeni oraz tworzenia pustych komór w górnej części korzenia. Wysokie dawki azotu opóźniają ponadto dojrzewanie korzeni i powodują ich gorsze przechowywanie się (Titula-er. Kruistum 1989).

Chemiczne zwalczanie chwastów jest celowe. rośliny cykorii bowiem w początkowym okresie rosnę wolno. W doświadczeniach prowadzonych w SGGW został pozytywnie oceniony Kerb 50 WP. Opryskiwanie tym preparatem w dawce 2,5 kg na 1 ha powinno być wykonane kilka dni przed siewem. Wskazane jest wymieszanie herbicydu z 2-centymetrową warstwę gleby. Czasem, dodatkowo, przed wzejściem cykorii, stosuje się Gramoxone lub Raglone (2 l/ha).

Cykoria jest mało wrażliwa na niskie temperatury. choć czasem mogę przemarzać stożki wzrostu. Zbiór korzeni powinno się przeprowadzać jesienią. w październiku lub nawet w listopadzie, o ile nie grozi zamarznięcie gleby. Korzenie wykopuje się po uprzednim ścięciu liści. np. silosokombaj-nem (Pause 1963). Liście powinny być odcięte na wysokości 3—5 cm (Doruchowski

<J0 pędzenia. lepiej odrzucać, gdyż 'Jnuit _za dużo miejsca. Średnica korzeni ^mnych do pędzenia powinna wynosić Za średnicą korzenia związana |est przemian biochemicznych zacho-JLych w trakcie przechowywania i pędze-j?”Zaleca się zatem sortować korzenie gająca się do pędzenia według średnicy . dwie lub trzy grupy i dołować partiami •ibliżonej średnicy, co zapewnia jednoczesna dojrzewanie i zbiór główek.

Warunki przechowywania zależą od tem-pgatury i wilgotności powietrza w przechowani. na co ma wpływ przewietrzanie pomszczenia. Konieczne przy tym jest cat-lowrte odcięcie dostępu światła.

Temperatura przechowywania wpływa Scydująco na szybkość reakcji biochemiczny!) zachodzących w korzeniach cykorii. GMwne zmiany w korzeniu polegają na rozpadzie polisacharydów na mniejsze cząsteczki. Rozpad ten w temperaturze 2°C trwa 6tygodni, a w temperaturze 6“C — 26 dni (Rulheford, Jackson 1965). Po tym okresie korzenie cykorii wznawiają wzrost w bardzo kidtkim czasie. Jeśli pędzenie cykorii ma być prowadzone w późniejszych terminach, począwszy od grudnia, konieczne jest zapewnienie możliwie niskiej temperatury przechowywania korzeni (O—2“C). W klimacie umiarkowanym, gdzie temperatura w okresie zimowym wynosi często ok. 10°C, niemożliwe jest zagwarantowanie takiej temperatury przechowywania tylko przez chłodzenie powietrzem zewnętrznym (Lips, Capelle 1975). W tym wypadku konieczne jest zastosowanie w przechowalni sztucznego systemu chłodzenia. Szczególnie ważne jest możliwie szybkie schłodzenie korzeni po zbiorze, gdyż na skutek dużej aktywności fizjologicznej mogą się one zagrzewać. Według Lips i Capelle (1975) korzenie cykorii w temperaturze 3 ’C można z powodzeniem przechowywać do marca, a nawet kwietnia. Autorzy ci jako niezbędny warunek podają utrzymanie odpowiedniej wilgotności dzięki m.in. przewietrzaniu. Stwierdzili oni również, ze zraszanie korzeni wodą 3--4 razy w czasie przechowywania w ilości 3 I na 1 m? pryzmy o wysokości 1.5 m. bardzo poprawia ich turgor. Korzenie wyschnięte i pomarszczone nie nadają się bowiem do pędzenia.

Dobre wyniki daje zastosowanie wymuszonego systemu wietrzenia zapewniającego kilkakrotną wymianę powietrza w przecho

walni w ciągu godziny. Brak wietrzenia stwarza sprzyjające warunki dla rozwoju grzybów i bakterii pasożytniczych oraz powoduje kondensację pary wodnej i skraplanie się jej na ścianach, przyczyniające się do rozprzestrzeniania chorób i gnicia korzeni (Gatzke 1973). Autor ten uważa za możliwe przechowywanie korzeni cykorii w pryzmach o wysokości 2,5—3 m ułożonych w przechowalni, pod warunkiem wtłaczania powietrza za pomocą specjalnych kanałów w celu wentylacji pryzmy. Według Babika (1984) w warunkach polskich można przechowywać korzenie cykorii luzem w kopcach, utrzymując temperaturę 2°C, lub w skrzynkach w warstwach do 20 cm. Dopuszcza się także przechowywanie korzeni luzem w pryzmach nad kanałem wentylacyjnym (w temp. 1—2°C). tak jednak, aby nie nastąpiło przesuszenie korzeni.

We Francji. Belgii i Holandii niektórzy producenci nie przechowują korzeni cykorii w przechowalniach, lecz dołują je zaraz po zbiorze na zagonach, gdzie korzenie pozostają do czasu rozpoczęcia pędzenia. Pędzenie rozpoczyna się poprzez włączenie ogrzewania zagonu. Sposób ten zawodzi jednak w czasie łagodnych zim, kiedy to zdarza się. że większość zadołowanych korzeni na zagonach zaczyna w tym samym czasie wytwarzać główki. Następuje wówczas spiętrzenie zbiorów oraz zwykle spadek cen płacowych za główki cykorii. Z powodu przedstawionych wad uważa się ten sposób za nieekonomiczny (Lips. Capelle 1975).

Swego czasu w NRD próbowano stworzyć model przemysłowej produkcji cykorii i związany z nim system wielkich przechowalni korzeni. Dla 900 t korzeni potrzebna jest przechowalnia o objętości 2000 m³ (Gatzke 1973). Tak duże przechowalnie-chłod-nie muszą być podzielone na mniejsze komory. umożliwiające stopniowe opróżnianie pomieszczenia. Autor ten opisuje także możliwość adaptacji wysokich tuneli foliowych na przechowalnie korzeni cykorii. Tunele należy odizolować termicznie oraz zastosować wymuszony system wietrzenia.

12.1.3. Określenie dojrzałości korzeni do pędzenia