Zasady nauczania 79
Zasada ta warunkuje jakość edukacji dziecka. Przykładowo: w matematyce wykorzystywanie wielu rodzajów materiałów strukturalnych pociąga za sobą występowanie powyższej zasady, ale nie tylko, gdyż jednocześnie występuje upoglądowienie wzmacniające przyswojenie sobie materiału.
Zasada pogłądowości akcentuje wielozmysłowy kontakt ucznia z poznawaną rzeczywistością, umożliwiający polisensoryczne poznawanie.
Miał rację J. H. Pestalozzi, gdy podkreślał, że dziecko chłonie przedmiot wszystkimi zmysłami.
Źródłem wiedzy jest doświadczenie i przekaz. Łączenie informacji z tych źródeł może przebiegać różnie:
— uczeń poznaje określony materiał przedmiotowo bez uzyskiwania informacji, nauczyciel wspomaga go tylko słowem,
— uczeń poznaje materiał przedmiotowo, nauczyciel pomaga odkryć nowe, nie zauważone informacje,
—- nauczyciel przekazuje informacje, uczeń przez bezpośredni kontakt szuka ich potwierdzenia albo zanegowania,
— nauczyciel stymuluje wieloraki kontakt z rzeczywistością, a potem pomaga uczniom porządkować wiadomości, albo sam je porządkuje.
Jest to ogromnie ważna norma postępowania wobec dziecka w klasach I-III. „Dziecko tyle zna świata, ile ma go pod powiekami", „dziecko poznaje świat rękami", to stwierdzenia oddające wiernie to, jak uczy się dziecko w tym okresie rozwojowym.
Zasada przystępności musi uwzględnić zjawisko stosunku odbiorcy do opanowywanego materiału, determinowane indywidualnym przygotowaniem, zasobem doświadczenia w dziedzinie, do której należy poznawany materiał.
Stąd zalecane postępowanie nauczyciela:
— uczyć najpierw tego, co bliskie a potem dalekie,
•przechodzić z uczniem od łatwego do trudniejszego,
— od znanego do nie znanego.