IMGD47

94 Jacek Szmatka

20. Jeśli role instrumentalne są nieprawomocne i jeśli istnieją przeszkody w okazy. Whb wrogości przywódcy instrumentalnemu, to im większa wrogość skierowanajes w kierunku ..kozła ofiarnego”, tym mniejsza wrogość skierowana jest w stronę przy. wódcy instrumentalnego. [...)

Rola społeczna bowiem nie jest pośrednikiem pomiędzy jednostką a wielkim grupami społecznymi. Wielkie grupy, takie jak na przykład wielkie organizacje społeczne. są strukturami bardziej złożonymi i kompleksowymi, w których znacznie istotniejszą funkcję pełnią działające wewnątrz nich niewielkie układy formalne i nieformalne: małe formalne i nieformalne grupy społeczne. Są one strukturami pośredniczącymi drugiego stopnia. [...)

PRZYPISY

¹ Od tego momentu będę się posługiwać pojęciem „struktura” w znaczeniu obiektywnego, obso-wowalncęo układu zależności i wzajemnych powiązań pomiędzy elementami grupy (zob. [ 144]).

^: Stratyfikacja jest tutaj rozumiana jako subiektywny, nieobserwowałny układ zależności i jemnych powiązań pomiędzy elementami grupy (zob. [144], s. 166-167).

' Oba wymienione modele są szczegółowo scharakteryzowane w moim artykule Modele ppjfcitm w teorii mti społecznej [ 145].

*    Rola społeczna jest określonym elementem struktury społecznej grupy. Z ontologicznego pudla żenią jest więc realnie Istniejącym bytem, tak jak realnie istniejącym bytem jest grupa społeczni, jej struktura, a także właśnie określone nakazy, zakazy, wartości. Wartość w tym socjologicznym sen-■e. w jakim jest składnikiem roli społecznej, ma dokładnie ten sam status ontologiczny. co nals) zakazy itd.

*    Por. przyp. I.

' Stratyfikacja bowiem jest szczególnym przypadkiem struktury.

*S|mr([l3T|. I 301 j podaje dokładny sposób obliczania stopnia zgodności opinii oraz literami dotyczącą wskaźnika Kendalla.

*    Jest to tzw przywódca typu great man ([137]. s. 310).

m takie funkcjonowanie grupy, o taki jej stan. w którym nie zachodzą jakieś gwalttw* .tmśamy sttuklury grupy, głęboki, rozrywający jej spoistość konflikt itp.

BIBLIOGRAFIA

H Mn R. F_ JutriwcruMi Pmess Analysis. Cambridge. Ma s$, 1950.

lędMriin problem in smali groups. [ w:J Working Paper.% in the Theory ofM**-H    fl £ ^Bałc' 1 A Shils fed*.». Glencoe 1953. s. 111-161.

H fl Tmak ssaw and likrabiliiy as a fum non nf tal king and listening In decision-std^ K State Hthe Sotial Sciences. L. D. Wbite (ed.). Chicago 1956. s. 148-161-9-* fca mUs and social rolrs in problem snfoing groups, |w:| Readings in Sot ial HI I Maccoby. T B Newcomh. b. L. Hartley fedsj. New York 1958. s. 437-447.

P- łk*n I fl Pole diffrreniuitirm w tmall decislon-making groups, [w:] Family\ |§£g tśkmermmam Pmrt«. T. Parsom. R F. Balcs (eds.). Glencoe 1955. śj 259-306.

-Ji. fW śffskpwf M task and H lal-rmońanal role dilfrrrnilotloo tiwiamctf)¹' |fl

Struktury pośredniczące I - instrumentalne i eksptełyjne rotfttpoleczne 85

(24) Burkc P. J.. Role differentiation and tlie legiiimation of task actiriry. „Sociometry" 1%8. vol. Jt. s. 404-411.

| [25] Burkc P. J., Scapegnaiing. An ahemallve ta role differentiaim. -Sociometry' 1969. vol. 32. s. 159-168.

I [35] Dollard J„ Doob L., Miller N. E., MowrcrO. H. Sears R.. Frusiralion and Aggmam. New Hren 1939. I [137] Slater P. E.. Role differemiation in smali groups. .American Soojofógićal Review" 1955. vol 20. I s. 300-310.

[145] Szmatka J.. Modele pojęciowe w teorii roli społecznej. „Studia Socjologiczne" 1974. _m | _s jjjtl. [ 160] Vcrba S.. Smali Groups and Polilical Behavior. New Jersey 1961.