IMGD71 (3)

160 Edukacja alternatywna

9.4.3. Koncepcja kształcenia wyzwalającego Władysława Puśleckiego

Prof. dr hab. Władysław Puślecki — prof. Uniwersytetu Opolskiego, dyrektor Instytutu Pedagogiki Wczesnoszkolnej, autor licznych prac z zakresu teorii i praktyki pedagogiki wczesnoszkolnej.

Koncepcja kształcenia wyzwalającego Władysława Puśleckiego tkwi korzeniami w pedagogice wyzwolenia Paolo Freire'a, obejmującej systemowe podejście do szkolnego procesu dydaktyczno-wychowawczego. Jest równocześnie alternatywną koncepcją w stosunku do adaptacyjnej teorii i doświadczania poczucia wolności, odpowiedzialności i podmiotowości uczniów w trakcie edukaqi szkolnej. Chodzi tutaj o ich bezpieczeństwo psychiczne, klimat wzajemnego szacunku i zaufania, empatycz-ne zrozumienie, naukę szkolną bez lęku, w pełni humanistyczne interakcje społeczne, prawo do współdecydowania o procesie edukacyjnym, krytyki, oceniania, własnych poszukiwań.

Spełnienie tych warunków wyzwala emocjonalne zaangażowanie, transgresyjną aktywność intelektualną i działaniową uczniów w określonym zakresie. Takie podejście wymaga gruntownej modernizaqi wszystkich dotychczas stosowanych kategorii procesu dydaktycznego, wprowadzenia nowych, nadania im upodmiotowiającego charakteru, innego początku, przebiegu i efektów końcowych samego procesu kształcenia zgodnie z założeniem, iż wyzwalającą edukacją są efekty poznawcze, nie transfer informacji.

Aksjologiczną podstawą koncepcji kształcenia wyzwalającego jest podmiotowy standard waluacji i wynikająca z niego krytyczno-kreatywna doktryna edukacyjna. Podmiotowy standard waluacji zakłada, że aby człowiek mógł rozwijać się jako osoba, a rzetelna satysfakqa koronowała jego działania, powinien postrzegać:

—    siebie jako źródło swojego postępowania,

—    cele własne jako przedmiot swoich intencji,

—    świat wokół jako szansę swoich możliwości.