Edukacja alternatywna 165
Zaprezentowana koncepcja kształcenia wyzwalającego zawiera w sobie wiele założeń edukaqi alternatywnej C. Freineta, M. Montessori i innych. Główną ideą przewodnika jest „nie nauczać lecz wspierać wszechstronny rozwój ucznia w klimacie odpowiedzialnej, swobodnej, wielostronnej i bezstresowej aktywności uczniów''148.
W założeniach wszystkich prezentowanych koncepcji wspólnymi elementami jest inne spojrzenie na dziecko i jego edukację i wychowanie. A to:
— edukacja odbywa się w wolności i swobodzie sensownie ograniczanej przez nauczyciela,
— rozwój dziecka przebiega w dobrze zorganizowanym środowisku, tak materialnym jak i społecznym,
— preferuje się aktywność percepcyjno-innowacyjną, niekoniecznie z góry zaplanowaną,
źródłem wszelakiej aktywności dziecka jest stopniowo rozwijający się „przymus wewnętrzny",
— nieważne jest ile dziecko umie, ale jak,
— to co przewiduje program, nauczyciel umiejętnie interpretuje i realizuje uwzględniając możliwości swoich wychowanków,
dziecko uczy się niekoniecznie w formach lekcyjnych,
—1 osiągnięcia diagnozowane są na drodze wnikliwej obserwacji, na podstawie której określa się rozwój dziecka,
— ocena nie musi pełnić funkqi selektywnej.
Znajomość różnorakich rozwiązań alternatywnych może być zaczynem własnych poszukiwań rozwiązań edukacyjnych, czyniących szkołę miejscem, w którym dzieci chętnie przebywają. Polska szkoła oczekuje takich zmian, a te z kolei wystąpią, gdy edukacją zajmować się będą coraz lepiej wykształceni nauczyciele.
Przedstawione treści być może będą inspiraqą w celu zmienienia obrazu szkoły na lepszy, choćby tylko na pociechę dzieciom.
Iw Puślecki W., Kształcenie wyzwalające..., op. cit., s. 230.