Edukacja alternatywna 137
Koncepcja szkoły freinetowskiej, w odróżnieniu od innych, jest koncepcją otwartą: jest w niej miejsce na nowe pomysły, nowe środki dydaktyczne. Może też być wykorzystywana przez rozumnego nauczyciela w różnym środowisku dydaktycznym; mogą być wykorzystywane jej elementy. Nie musi być realizowana w całości. Przykład choćby swobodnych tekstów pokazuje, że można pracować inaczej, a owoce tego są wyraźnie pozytywne;
Liczba nauczycieli przynależnych do Polskiego Stowarzyszenia Animatorów Pedagogiki J. C. Freineta rośnie z roku na rok, a na kongresach spotykają się ludzie ze wszystkich kontynentów.
Rudolf Steiner (1861-1925) — niemiecki myśliciel, jeden z twórców antropozofii, od 1902 działał w niemieckiej sekcji Towarzystwa Teozoficznego, i Zakonu Świątyni Wschodu, najbardziej aktywnej niemieckiej organizacji wolnomular-skiej, w 1913 założył odrębne niemieckie towarzystwo antropozoficzne; twórca szkoły waldorfskiej; był różokrzyżowcem, okultystą i gnosłykiem.
Pedagogika Rudolfa Steinera jest efektem stworzonej przez niego antropozofii, która jest wiedzą ujmującą we wzajemnych związkach to, co wewnętrzne i to co zewnętrzne, istotę i zjawisko, ideę i rzeczywistość, ducha i materię, myślenie i egzystencję. Antropozofia jest więc wiedzą ujmującą całego człowieka i uwzględniającą zarówno fizyczne jak i duchowe wymiary żyda.
Zgodnie z antropozofia, w jej steinerowskim ujędu, człowiek jest „istotą trójczłonową". Cały człowiek to ciało, dusza i duch. Słowo „dało" było używane przez R. Steinera w węższym i szerszym znaczeniu. W węższym, dało to materialna substancja człowieka (dało fizyczne). Obok tego dała wyróżnia jeszcze trzy dała niematerialne: ciało eteryczne, dało astralne i „dało-ja".