8777948176

Koncepcja szkoły freinetowskiej, w odróżnieniu od innych nowatorskich rozwiązań minionych czasów, jest ciągle otwarta i żywa; jest w niej nadal miejsce na nowe pomysły, rozwiązania metodyczne, środki dydaktyczne itp. Może być stosowana w całości, można też wykorzystywać tylko jej elementy. I w jednym, i w drugim przypadku skutki są wyraźnie pozytywne.

2. Rodzime koncepcje wczesnoszkolnego nauczania zintegrowanego

|ak już wspomniano, polskie koncepcje nauczania integracyjnego na etapie edukacji wczesnoszkolnej nie są nowe, bowiem mają swoje „korzenie" w ideach „nowego wychowania", a zwłaszcza nauczania całościowego (łącznego, globalnego). Nawiązują do nich m.in.:

•    nauczanie łączne A. Maćkowiaka;

•    integracja nauczania początkowego J. Walczyny;

•    integralne wychowanie i nauczanie Ł. Muszyńskiej;

•    koncepcja integracji w nauczaniu początkowym M. Cackowskiej;

•    program nauczania „Zintegrowana edukacja wczesnoszkolna" autorstwa J. Ha-nisz;

*

•    nauczanie zintegrowane w klasach niższych M. Kowalik-Olubińskiej i W. Swię-tek.

NAUCZANIE ŁĄCZNE A. MAĆKOWIAKA

Była już mowa o tym, iż Maćkowiak (1970) traktował nauczanie łączne jako pewną odmianę nauczania całościowego stanowiącą formę przejściową od wychowania i nauczania globalnego w przedszkolu do nauczania podzielonego na przedmioty. Oznacza to, że nauczanie łączne nawiązuje do postaw i zachowań dzieci w wieku przedszkolnym, do ich mowy i myślenia oraz do treści i form wychowania w przedszkolu, że z nich wyrasta. Jednocześnie buduje pomost do zrozumienia uogólnionych doświadczeń ludzkości zamkniętych w symbole, jakimi posługuje się nauka oraz stwarza warunki do kształtowania się odpowiedniego do wieku i wymagań społecznych postępowania (ten ostatni aspekt wyraża ideę podkreślanego przez autora nauczania wychowującego). Tak pojmowane nauczanie łączne silnie akcentuje konieczność nauczania, którego treść stanowią sytuacje z bieżącego życia dziecka i jego otoczenia społeczno-przyrodniczego, ale jednocześnie wyznacza pewne granice, poza którymi zaczyna się systematyczny kurs nauczania przedmiotowego - dostrzega więc i docenia wartość kształcącą wewnętrznej logiki systemu dyscyplin naukowych. Początki kształtowania w umyśle dziecka - zrazu jeszcze bardzo ciasnego, ale za to powiązanego z osobistymi przeżyciami i doświadczeniami - obrazu świata, wdrażania do czynnego udziału w przekształcaniu rzeczywistości na miarę własnych pragnień i zdolności, rozwijania w toku pracy poznawczej myślenia oraz zapoznawania z elementarnymi składnikami systemu wiedzy mają odbywać się w jednolitym procesie nauczania i wychowania, którego treścią centralną (ośrodkową) mają być wiadomości o rzeczywistości środowiskowej. „Dopiero z tych wiadomości, jak gałęzie z jednolitego pnia, wyrastać mają

25