IMGF11

ROZDZIAŁ II

Samopoznanie w edukacji uniwersyteckiej

Kryzysowi kultury, który jest szeroko udokumentowany w licznych pracach naukowych , towarzyszy w naszych czasach kryzys teorii i praktyki edukacyjnej. W szkolnictwie wyższym nie zawsze jest dostrzegany, a już na pewno nie zdaje się sprawy z jego rozmiarów. Dotyczy on nie tylko nauk humanistycznych, w tym pedagogiki -jak to by mogło się wydawać — lecz także techniki i nauk matematyczno-przyrodniczych. Najważniejszym symptomem rzeczonego kryzysu — jak świadczą liczne badania — jest zagubienie etycznych aspektów edukacji, nauki i techniki.

1. Etyczne aspekty nauki i kultury

„Nauka i technika - pisze uczony — określają najogólniej pole tego, co człowiek wie, oraz tego, co może i do czego jest zdolny dzięki posiadaniu określonej wiedzy. Pole to jest także polem etycznym, bowiem obejmuje ono także i to, co człowiek powinien (podkr. moje W.P.) z uwagi na to, iż wie i może. To wzajemne przenikanie się i powiązanie tych trzech sfer, a mianowicie nauki, techniki i etyki osiąga obecnie nowe znaczenia i wymiary, które nie były jak dotąd znane w historii ludzkości”^-.

To marginalizacja etyki w badaniach naukowych i edukacji doprowadziła do pojawienia się niezwykle poważnych zagrożeń o cha-

¹    Między innymi L. Kołakowski, najwybitniejszy współczesny polski filozof, pokazuje bardzo wnikliwie ten kryzys w licznych swoich pracach.

²    A. Kiepas, Moralne wyzwania nauki i techniki, Katowice 1992, s. 8.