IMGs57

Otoman mteralccji: rodzic - dziecko; dziecko - rodzeństwo i krewni. Internat Jh* zawsze w mniejszej bądź większej mierze protezą rodziny. Jednakże za-HWittiadkaic. jak i w internacie chodzi o wychowanie człowieka i oby. ■Kpi Ponadto wychowanie w internacie nie ma charakteru indywidualnego, KKftnribjrwa się w grupie i często poprzez grupę. Cechuje je zatem pewien zriass anonimowości i jako takie jest sprzeczne z zasadą indywidualizacji, j^bscswyciężcnie tego stanu rzeczy może się dokonać przez zmniejszenie KM^wyefcawaritow w grupie i odpowiednią organizację formalną pracy •imki szkolno-w> chow aw czego.

Niezależnie od wymienionych cech odróżniających wychowanie w inter-■oe od wychowania rodzinnego, wychowanie w internacie szkoły specjalnej KjKrihBMapetai funkcję rewalidacyjną bądź resocjalizacyjną w jej aspekcie ■apmwmiącvm. kompensacyjnym i korygującym.

■ W swej klasycznej już dziś pracy F. W inkler ^J wyróżnia trzy najbardziej ogołoć idee wychowam internatowego:

•    Pierwsza z nich postulowała, aby wychowanie w internacie wyłączyć wpływów rodziny, powierzając je kontroli państwa. Celem tego wy-

chowania było ukształtowanie obywatela. Wychowanie dla państwa i przez phno najlapidarniej ujmuje tego rodzaju ideę wychowania internatowego. V starożytności najwybitniejszym przedstawicielem tak pojmowanego wy-[HStp-iWH¹a był Platon 1427-3471. Swą koncepcję wychowania obywatelskiego •yhtjł w Państwie t w Prawach. Platońskie idee odżywają w dobie renesan-gg w dzidę Tomasza Morusa (1478-1535) pt. Utopia (1516) oraz Włocha ^■mszŁCampandli (1563-1639) w-jego Państwie słońca (1623).

•    Druga idea zmierzała do tego, aby wychowanie internatowe możliwie igjnie naśladowało wychowanie w rodzinie (współcześnie są to tzw. formy ■taK* wychowaniu mtetuatowym j.

^K^HBmh| wydawana rodzinnego w internacie po raz pierwszy urzeczy-Vjmmno da Feifre (1378-1445). Podkreślał on doniosłość indywidualno-KKKtMKk jego potrzebę więzi uczuciowej oraz autorytetu wychowawcy.

Dama’* (Casagiocosa; otoczonym lasami wychowywało się i dwie córki    Było to wychowanie oparte na zaufa-

KsH^tetaiijD; rozwój mc tytko umysłu, ale i sfery emocjonal-mg, ■HHK mz apowmości fizycznej.

m Vagpngmheit und Gegemmrl. Elnt of pachtctotr (j nmdtoge, Dneck und Verlag der

Formułując swój program wychowania, Franęois de Rabelais (1494-1553) poświęcił wiele rozdziałów w dziele Gargantua i Pantagruel krytyce państwa, mieszczaństwa, wychowania klasztornego, a więc (pośrednio) także wychowania internatowego. Do myśli wychowawczej Rabelais 'go nawiązują Juan Luis Vives (1492-1540), Michel de Montaigne (1533-1592), John Lock (1632-1704) i Jean Jacques Rousseau (1712-1778). Vives i Montaigne podkreślali potrzebę indywidualizacji w wychowaniu, zaś Lock i Rousseau odrzucali wychowanie internatowe.

| Wreszcie w trzeciej idei podkreśla się, że wychowanie w internacie kieruje się własnymi prawami, jednak w najściślejszym powiązaniu z celami wychowania w rodzinie. U podstaw jeszcze przedchrześcijańskiej koncepcji tego wychowania — podkreśla Winkler - leżało przygotowanie wychowanków do stanu kapłańskiego i przygotowanie do służby na dworze u króla. Rozkwit wychowania internatowego nastąpił wraz z rozwojem chrześcijaństwa, które potrzebowało zarówno zwiększonej liczby przygotowanych do pracy duszpasterskiej kapłanów, jak też instytucji, w których by można kształcić dawnych pogan w nowej wierze. Istotą tej idei wychowania internatowego było założenie, że dziecko z natury ma skłonność do złego, wskutek grzechu pierworodnego; dlatego św. Bazyli (329-379) zwany Wielkim formułuje następujące cechy wychowania internatowego: nadzór, autorytet, kara, nagroda.

Ewolucję idei wychowania w internacie można zatem sprowadzić do różnych form wychowania praktycznego, pragmatycznego. Współcześnie podkreśla się przede wszystkim usługową funkcję internatu wobec szkoły, wychowanka i społeczeństwa ⁴¹. Społeczna funkcja internatu, a więc sposób, w jaki internat zaspokaja potrzeby osobiste i społeczne wychowanka, polega na „stwarzaniu równego startu życiowego młodzieży, niezależnie od miejsca jej zamieszkania i warunków rodzinnych oraz środowiskowych, a w pewnym zakresie także osobistych warunków zdrowotnych i rozwojowych”¹⁴². Zgodnie z tą koncepcją, z chwilą przekazania dziecka do internatu, rodzice i wychowawcy podejmują określone zobowiązania. Rodzice zobowiązują się do stałego, pośredniego i bezpośredniego kontaktu z dzieckiem i jego wychowawcami, wychowawcy zaś podejmują funkcję opiekuńcze i wychowawcze nad powierzonymi im dziećmi¹⁴³.

^u> K. Kowalik, Wychowanie w internacie. Wybrane zagadnienia, WSiP, WmMI 1975, i. 30.

142 » j.

A. K c I m, Formy opieki nad dzieckiem w Polsce Ludowej, PZWS, Warszaw* 1961. aj ™ Tamże.