IMGs91

W surdopedagogice procesy kształcenia (tj. ukierunkowanego oddziaływania dydaktycznego na wychowanka w toku nauczania-uczenia się) i wy* chowania (tj. ukierunkowanego oddziaływania wychowawczego w procesie wychowania-samowychowania) są w praktyce nauczycielskiej nierozdzielne. Uczeń-wychowanek nabywając i przyswajając sobie pojęcia językowe jednocześnie kształtuje określone cechy instrumentalne i kierunkowe.

1. POJĘCIE METODY KSZTAŁCENIA

Metoda (z gr. methodos — droga dojścia, sposób poznania, teoria)' zdaniem T. Kotarbińskiego, to „system postępowania, jest to sposób wykonywania czynu złożonego, polegający na określonym doborze i układzie jego działań składowych, a przy tym uplanowiony i nadający się do wielokrotnego stosowania”². Według tego samego autora „metoda to nic innego jak tylko sposób uświadomiony i systematyczny³. W. Okoń z kolei metodę nauczania definiuje jako „systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami...”⁴.

J. Półturzycki przez metodą rozumie „systematycznie stosowany pewien określony sposób postępowania w celu osiągnięcia zamierzonych rezultatów”⁵.

Metody rewalidacyjne, z uwagi na sposób ich definiowania i praktycznego zastosowania, nie różnią się od ich ujęcia w dydaktyce ogólnej. Różnice dotyczyć będą celów heterotelicznych i sposobów ich realizacji. Metodami w pedagogice specjalnej będą zatem systematycznie stosowane przez nauczyciela - wychowawcą sposoby pracy z osobami odbiegającymi od normy, służące osiąganiu celów wychowawczych. Metody rewalidacyjne w surdowy-chowaniu są podporządkowane podstawowemu celowi, którym jest rozwój komunikacji językowej i wszechstronny rozwój niesłyszącego wychowanka z pomocą języka.

Dobór metod rewalidacyjnych z kolei zależy od rewalidacyjnych potrzeb, czyli od tego, co wychowanek wie i umie oraz tego, czego nie wie i czego jeszcze nie potrafi, a także od „źródeł wiedzy” oraz „od etapu w procesie samodzielnego uczenia się i studiowania”⁶. Innymi słowy, potrzeby rewalida-

¹ Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1996.

T. Kotarbiński, Traktat o dobrej robocie, PWN, Warszawa 1975, s. 79. Tamże, s. 56.

_i W, 0 k o ń, Zarys dydaktyki ogólnej, PZWS, Warszawa 1970, s. 194.

'J-Półturzycki, Dydaktyka dla nauczycieli, Wyd. Adam Marszałek. Toni Tamże, i. 118,