IMGu65

mentarycznych deficytach rozwojowych w zakresie procesów poznawczych wnkcji mchowych (przy poziomie rozwoju umysłowego w granicach normy). Badania różnych autorów (Spionek H. 1973, Zakrzewska B. 1976, Gąsowska T. 1978, Sawa B. 1980. Nartowska H. 1980, Bogdanowicz M. 1989,1992 wykazują, że specyficzne trudności, jakie mają dzieci w klasach młodszych z opanowaniem pisania, czytania i liczenia są związane z niedoborem funkcji sensomotorycznych (analizy i syntezy wzrokowej, słuchowej), kinestetyczno-ruchowej, a także z odchyleniami w przebiegu procesu I lateralizacji. Czytanie i pisanie angażuje bowiem zespół podstawowych funkcji psychofizycznych: słuchową, artykulacyjną, wzrokowo-przestrzenną, motoryczną, które wspólnie zapewniają ich prawidłowy przebieg. Czytanie zaczyna się od spostrzegania zespołu liter, które musząbyć zidentyfikowane i dokładnie zróżnicowane pod względem kształtu i położenia, następnie trzeba je przełożyć na system dźwięków (obrazy słuchowo-artykulacyjne), aby na tej podstawie rozpoznać ich znaczenie.

Pisanie natomiast wymaga na wstępie uświadomienia sobie słów i zdań, które mają być napisane, następnie przeprowadzenia ich dokładnej analizy słuchowej w celu przełożenia na system dźwięków (fonemów), przyporządkowania im odpowiednich liter (grafemów), wreszcie zapisania ich za pomocą ruchów ręki z użyciem narzędzi I pisarskich.

Przy czytaniu dziecko musi odszyfrować znaczenie zapisanych słów, przy pisaniu I zaś zaszyfrować je za pomocą symboli graficznych. Potrzeba długiego okresu ćwiczeń^H aby doszło do pełnej automatyzacji tych czynności.

Czytanie i pisanie realizowane jest na dwu poziomach: sensomotorycznyjjj^H semantycznym. Na poziomie sensomotorycznym dokonywane są następujące opera-1 f cje:

-    analiza i synteza wzrokowa oraz słuchowa struktury wyrazów,

-    przechowywanie w pamięci śladów tych operacji oraz kolejności występowanii I elementów w analizowanych wyrazach.