leki psychotropowe0002

80 Farmakologia

Tabela 3.7. Profil kliniczny wybranych benzodiazepin.
Zrównoważony	Przeważające działanie	Silne działanie	Działanie
profil kliniczny	przeciwlękowe	przeciwdrgawkowe	nasenne
Chlorodiazepoksyd	Lorazepam	Klonazepam	Triazolam
Diazepam	Oksazepam	Diazepam	Lormetazepam
Bromazepam	Prazepam		Estazolam
Klobazepam	Medazepam		Flurazepam Nitrazepam

nić benzodiazepiny o zrównoważonym profilu klinicznym lub o przeważającym działaniu anksjołitycznym, nasennym czy prze-ciwdrgawkowym (tab. 3.7).

Reakcje emocjonalne, do których należą reakcje lękowe związane są z funkcjonowaniem takich struktur układu limbicznego jak jądro migdałowate czy hipokamp.

W mechanizmie działania leków prze-ciwlękowych istotną rolę odgrywa układ GABA-ergiczny, który jest głównym układem hamującym w OUN ssaków. Neuro-przekaźnikiem w tym układzie jest powstający z kwasu glutaminowego - kwas y-ami-nomasłowy (GABA).

Uważa się, że podstawowym działaniem leków przeciwlękowych typu benzodiazepiny jest nasilenie hamującego działania GABA, co wtórnie prowadzi do zmniejszenia aktywności różnych grup neuronów (ka-techolaminergicznych, serotoninergicz-nych, cholinergicznych), będących pod to-nicznym hamującym wpływem układu GA-BA-ergicznego. Nasilenie przez benzodiazepiny hamującego działania GABA następuje przez wpływ tych leków na kompleks receptorowy GABA-A związany z kanałem chlorowym.

Kompleks ten jest strukturą złożoną. Składa się z allosterycznych miejsc wiązania benazodiazepin (tzw. receptor benzodiaze-pinowy), barbituranów, a przede wszystkim kwasu y-aminomasłowego (GABA). Wykazano też istnienie allosterycznych miejsc wiązania dla neurosteroidów, a także niektórych związków drgawkotwórczych, np. pikrotoksyny.

Leki przeciwlękowe, będące agonistami receptorów benzodiazepinowych, w przeciwieństwie do barbituranów działają pośrednio, poprzez endogenną substancję jaką jest kwas y-aminomasłowy, zwiększając jego powinowactwo do receptora GABA-A co prowadzi do „otwarcia” kanału chlorowego, w-nikania jonów⁷ chloru do wnętrza komórki, jej hiperpolaryzacji, a w efekcie do hamowania aktywności określonych neuronów. W ten sposób dochodzi do hamowania neuronów w takich strukturach limbicz-nych, jak jądra migdałowate czy hipokamp, które to struktury są odpowiedzialne za generowanie reakcji lękowych.

Wyżej opisany mechanizm odpowiedzialny jest również za inne (niż działanie przeciwlękowe) efekty benzodiazepin, do których zaliczyć można: działanie przeciw-drgaw⁷kowe, sedatywne, przeciwagresywne, czy wywołujące niepamięć następczą, dotyczącą wydarzeń po zażyciu benzodiazepiny, szczególnie krótko działającej. Pacjent nie pamiętając, że zażył już lek przyjmuje kolejne dawki, co może doprowadzić do wystąpienia objawew zatrucia.

Pochodne benzodiazepiny dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego (diaze-pam lepiej wchłania się do krwi po podaniu doustnym niż po domięśniowym). Po wchłonięciu w sposób odwracalny w dużym procencie w⁷iążą się z albuminami krwi. Są związkami lipofilnymi. Łatwo przenikają przez barierę krew-mózg i szybko osiągają wysokie stężenia w ośrodkowym układzie nerwowym (diazepam, klorazepat). Słabiej rozpuszczalne w tłuszczach - lorazepam czy oksazepam - są wolniej adsorbowane i działanie ich zaczyna się później.

Benzodiazepiny mogą ulegać zjawisku redystrybucji, tzn. przemieszczeniu, np. do tkanki tłuszczowej, co może tłumaczyć zanikanie działań ośrodkowych (np. nasennych).