6 Wybrane nowotwory
Tabela X.G.1-1. Klasyfikacja kliniczna zaawansowania raka
piersi | |
Stopień zaawansowania |
TNM |
0 {In situ) |
Tis NO MO |
1 (stadium miejscowe) | |
IA |
Tl NO MO |
IB |
TO Nimi MO |
Tl Nimi MO | |
II (stadium regionalne wczesne) | |
HA |
TO N1 MO |
Tl N1 MO | |
T2 NO MO | |
IIB |
T2 NI MO |
T3 NO MO | |
III (stadium regionalne późne) | |
IIIA |
TO N2 MO |
T1 N2 MO | |
T2 N2 MO | |
T3 NI MO | |
T3 N2 MO | |
DIB |
T4 NI—2 MO |
HIC |
T1-4 N3 MO |
IV (stadium uogólnione) |
Tl—4 NI—3 M1 |
Cecha T:
TO - nie stwierdza się guza pierwotnego Tis - rak przedinwazyjny {In situ): rak przewodowy {ductal carcinoma in situ- DCIS), rak zrazikowy {lobular carcinoma in situ- LCiS), choroba Pageta bez towarzyszącego ogniska raka naciekającego lub in situ w gruczole piersiowym
Tl - guz s2 cm (Tlmi <-1 mm, T1a > 1 mm I s5 mm, Tlb >5 mm i s10 mm, T1c>10mmis20 mm)
T2 - guz >2 cm i sS cm T3 - guz >5 cm
T4 - guz każdej wielkości naciekający ścianą klatki piersiowej lub skórę (za naciekanie skóry nie uważa się: zaciągnięcia skóry, wciągnięcia brodawki i innych niewymienionych jako naciekanie; zmiany te mogą występować w każdym innym stopniu zaawansowania T1-3)
Cecha N:
NO - nie stwierdza się przerzutów w węzłach chłonnych (przy wycięciu 210 węzłów chłonnych)
Ni - obecne przerzuty w węzłach chłonnych pachowych (I i II piętro) po stronie guza. węzły ruchome (Nimi - mikroprzerzut (średnica 0,2-2 mm]) N2 - obecne przerzuty w węzłach chłonnych pachowych (I i II piętro) po stronie guza; węzły nieruchome w stosunku do siebie lub otoczenia łub w węzłach piersiowych wewnętrznych po stronie guza (jeśli węzły pachowe ntezajęte)
N3 - obecne przerzuty w węzłach III piętra pachy (podobojczykowe) lub w węzłach piersiowych wewnętrznych po stronie guza (jeśli są zajęte pachowe II1IH piętra) lub w węzłach chłonnych nadobojczykowych po stronie guza Cecha M:
MO - nie stwierdza się przerzutów odległych Ml - stwierdza się przerzuty odległe
Rak zrazikowy sprawia trudności diagnostyczne. Nie uzgodniono dla niego kryteriów oceny stopnia złośliwości histologicznej, nie znaleziono istotnych czynników prognostycznych i predykcyjnych. Kontrowersje dotyczą sposobu leczenia, zwłaszcza możliwości stosowania leczenia oszczędząjącego. Różna jest ocena rokowania w różnych podtypach raka zrazikowego. Postaci in situ nie określa się obecnie mianem nowotworu, a wycięcie takiej zmiany nie jest konieczne.
5. Badania laboratoryjne
Rola markerów surowiczych (CA 15—3, CA 27-9, CIS i in.) w rozpoznawaniu raka piersi nie jest określona i nla zaleca się ich oznaczania w rutynowej praktyce klinicH nej. Mogą być natomiast przydatne w monitorowaniu cłfl roby i ustaleniu rokowania.
LECZENIE
Leczenie operacyjne
1. Mastektomia
Powszechnie stosowanym zabiegiem operacyjnym jest zrn^H dy fi kowana radykalna mastektomia (sposobem Maddenaj^l polegająca na amputacji piersi wraz z węzłami chłońnyB mi pachy, bez usuwania mięśnia piersiowego większe^H i mniejszego. Przeciwwskazaniem jest naciekanie prze?™ nowotwór powięzi mięśnia piersiowego większego.
W przypadku bardzo dużych guzów lub naciekaiif^H mięśnia piersiowego większego, po wcześniejszej chemj^H terapii indukcyjnej wykonuje się radykalną mastektoimęjM sposobem Halsteda, polegającą na usunięciu całego sutkdH z mięśniami piersiowymi i tkanką dołu pachowego zawiefl rającą węzły chłonne.
Radykalny zabieg operacyjny wykonuje się: u chorych* w I i II stopniu zaawansowania — w pierwszym etafńsH leczenia, a u chorych na raka piersi w III stopniu zaawdi™ sowania - po skutecznej chemioterapii indukcyjnej. :
2. Operacja oszczędzająca
Wczesne rozpoznanie raka piersi nie tylko pozwala zwięH szyć wyleczalność, ale także umożliwia wykonanie mnnH okaleczającej operacji, co się wiąże z rzadszym występ™ waniem powikłań miejscowych i lepszym efektem kosme* tycznym. Leczenie oszczędzające (breast conserving treaSM ment - BCT) polega na wycięciu guza nowotworowego* w granicach tkanek zdrowych oraz węzłów chłonny®™ pachy. Wycięcia układu chłonnego pachy można zamfl chać u chorych, u których na podstawie biopsji węzła wttH towniczego nie stwierdzono przerzutów. Obecnie metooB tę zaleca się jako standardową u chorych bez klimęznegoa podejrzenia rozsiewu do węzłów chłonnych pachowych. ;*
Wszystkie zabiegi BCT muszą być uzupełnione poopą* racyjną radioterapią piersi, a w części przypadków chęl mioterapią lub hormonoterapią.
BCT można rozważać w stadiach zaawansowania ja I i II, zwykle pod warunkiem, że największy wymiar guza w obrazie mammograficznym nie przekracza 3 cm (istot™ jest stosunek wymiarów guza i sutka). Pozostałe warun-j ki: możliwość wycięcia guza z odpowiednio szerokim mad ginesem zdrowych tkanek, przewidywany dobry efekM kosmetyczny, niewystępowanie przeciwwskazań (raki wieloogniskowy, wznowa raka po wcześniejszym leczą niu oszczędzającym, wcześniej przebyte napromieniania! sutka). Poszerzenie zakresu wycięcia guza jest koniec®! ne, jeżeli w brzegach preparatu znajdują się ogniska raks I przewodowego przedinwazyjnego lub raka naciekającego
3. Operacje paliatywne
Zabiegi paliatywne wykonuje się w wybranych przypadł kach uogólnionego raka piersi, takich jak wznowa w ścianie klatki piersiowej lub ucisk rdzenia kręgowego, przyj przewidywanym co najmniej kilkumiesięcznym czasie*