Dobry efekt paliatywny przy nie ognisk pruHiutowcb w ko
oraz scyntygrafię koś&ca, zwłaszcza przy stężeniu PSA >20 ng/ml. Ponadto wykonuje się badania laboratoryjne: badanie morfologii krwi z rozmazem, stężenia bilirubiny, mocznikn, kreatyniny i PSA oraz aktywności amino-transferaz i fosfatazy zasadowej.
Po ustaleniu zaawansowania klinicznego z uwzględnieniem badań dodatkowych można wyróżnić następujące grupy:
1) dużego ryzyka - PSA >20 ng/ml, ocena w skali Gleasona >8 pkt, zaawansowanie kliniczne T2c/T3 (naciek obejmuje oba piaty lub wykracza poza torebkę gruczołu)
2) małego ryzyka - PSA <10 ng/ml, ocena w skali Gleasona <6 pkt, zaawansowanie kliniczne Tle lub T2a (naciek zajmuje nie więcej niż połowę jednego płata.
3) pośredniego ryzyka - pozostali chorzy.
Wybór metody leczenia uzależniony jest od zaawansowania choroby oraz stanu ogólnego i wieku chorego. Leczenie radykalne (operacyjne lub radioterapia) ma zastosowanie u chorych na raka ograniczonego wyłącznie do gruczołu krokowego, przy spodziewanym czasie przeżycia naturalnego >10 lat.
1. Leczenie operacyjne
Prostatektomia radykalna polega na całkowitym usunięciu gruczołu krokowego wraz z pęcherzykami nasiennymi oraz węzłami chłonnymi znajdującymi się poniżej rozwidlenia naczyń biodrowych wspólnych. Wykładnikiem doszczętności onkologicznej jest spadek stężenia PSA do poziomu nieoznaczałnego (<0,2 ng/ml) po ^3 tygodniach od operacji. Chorych ze zwiększonym stężeniem PSA lub z „dodatnimi" marginesami chirurgicznymi w badaniu histologicznym poddaje się uzupełniającej radioterapii lub hormonoterapii.
Możliwe powikłania prostatektomi radykalnej: brak lub zaburzenia wzwodu, nietrzymanie moczu, zwężenie zespolenia cewkowo-pęcherzowego.
2. Radioterapia
Techniki napromieniania (rozda. X.K.3):
1) teleradioterapia metodą konwencjonalną
2) teleradioterapia metodą konfbrmalną - pozwala na podanie większych dawek promieniowania bez narażenia chorego na zwiększone ryzyko powikłań
3) brachyterapia - możliwa do zastosowania u chorych z małym guzem o niskiej złośliwości.
Powikłania radioterapii: zaburzenia wzwodu. nietrzymanie moczu, popromienne zapalenie odbytnicy (rozdz. X.R.6.$.).
t. Leczenie hormonalne
Stanowi podstawową metodę leczenia zachowawczego raka gruczołu krokowego. Ma na celu wyeliminowania endogennych androgenów i zablokowanie receptorów
androgenowych u chorego. Hormonoterapia bywa sowana przed leczeniem operacyjnym lub radioterapB w celu zwiększenia skuteczności tych metod, ale na ogH jest to metoda stosowana u chorych niekwalifikującjM się do leczenia radykalnego i ma charakter paliatywnfH
Najprostszą formą hormonoterapii, skuteczną i oboH żoną stosunkowo małym ryzykiem powikłań, jest wydm cie jąder. Wielu chorych jednak jej nie akceptuje. Altfl naty wę stanowi tzw. kastracja farmakologiczna za poufl cą analogów LHRH (goserelina, buserelina, leuproreló^B tryptorelina), które zaburzają działanie osi hormonaS^B podwzgórze-przysadka-jądra. Stale stosowanie leków prowadzi po przejściowym, kilkudniowym wzifl ście stężenia testosteronu (co może nasilić w pierwszy^® dniach terapii dolegliwości chorego), do jego obniżenfl do poziomu kastracyjnego.
Stosuje się też całkowitą blokadę androgenową, kojn rżąc analogi LHRH z antyandrogenami (flutamid, bikS tulamid, octan cyproteronu, octan medroksyprogcjs^H ronu), które blokują działanie androgenów pochodzęn^^ nadnerczowego. Leczenie to prowadzi u prawie wszym kich chorych do przejściowej poprawy klinicznej.
U niektórych chorych z wolnym przebiegiem chqH by (gdy jedynym objawem jest zwiększone stężenie P9 we krwi) stosuje się tzw. opóźnioną hormonoterapięŁiM poczynaną dopiero z chwilą wyraźnej progresji chorcjH Celem tego postępowania jest uniknięcie działań pożądanych leczenia i zachowanie dobrej jakości życfl Nie powinno się natomiast opóźniać leczenia u choryB z przerzutami do kości, aby nie dopuścić do złamań pąfl logicznych.
Pó uzyskaniu dobrego wyniku hormonoterapię możiąl przerwać (u chorych bez przerzutów w kościach) i wz™ wić ją w wypadku progresji choroby. Ta metoda pn^H wanej blokady androgenowej może opóźnić wystąpiąjjjH hormonooporności.
U części chorych stosuje się wyłącznie monoterapffl antyandrogenem z dobrym efektem paliatywnym i omA liczbą działań niepożądanych.
W przypadku wystąpienia progresji choroby w traji cie hormonoterapii można zastosować inny antyandH gen. W razie kolejnej progresji odstawia się lek horąjfl nałny. co może wywołać kilkumiesięczną tzw. reidH z odstawienia. W tym okresie czasami stosuje się bfl konaaol (w dużych dawkach hamuje syntezę testosąH nu) i predniaon.
2. Inne metody
U chorych w dobrym stanie ogólnym ze stwiodafl hormonoopornością podejmowane są próby chemHJ| terapii* np. i zastosowaniem mitoksantronu i prednuffl nu łub doeetaksełu, która może prowadzić do kilkuflk* siącznej poprawy, ale nie ma wpływu na czas piąH ci*. Trwają badania kliniczne nad leczeniem celówaojH molekularnie z użyciem przeciwciał monokionalnytra (rotdz. X.E.4.Sl
U cborwh z rozsiewem w kościach stosuje się bislH fon tany óuiowodntooe korzyści przynosi kwas nowy - zmniejsza ból oraz częstość powikłań kostnyż
nosi także na prom octach, U chorych i
20S0