DSC00258 (5)

Wybrane nowotwory

Ryc. X.G.3-1. Postać powientchowna czerniaka skóry

Ryc. X.G.3-2. Czerniak (postać guzowata): ognisko pierwotne z owrzodzeniem; nieco powy* żej widoczny guzek wysiewu skórnego; w dolnym piętrze dołu pachowego widoczny uwypuklający skórę przerzut w węźle chłonnym, a pomiędzy ogniskiem pierwotnym i dołem pachowym widoczne w tkance podskórnej przerzuty in transit

Ryc. X.G.3-3. Czerniak z plamy soczewicowatej

6)    okresowa intensywna ekspozycja na promieniowanie UV (słońce, solaria)

7)    skłonność do oparzeń słonecznych

8)    ciężkie oparzenia słoneczne w dzieciństwie lub młodości (2—3 -krotne zwiększenie ryzyka po >5 epizodach oparzeń)

9)    immunosupresja (np. u osób po przeszczepieniu narządu ryzyko zwiększone 3-krotnie).

-60% czerniaków rozwija się w skórze niezmienionej. Do zmian, na podłożu których może się rozwinąć czerniak, należą:

1)    znamiona melanocytowe - powstają na skutek nieprawidłowości rozwojowych skóry w życiu płodowym, które ujawniają się w różnym okresie życia

a)    znamię dysplastyczne (atypowe)

b)    znamię melanocytowe wrodzone

c)    znamię łączące (brzeżne)

d)    znamię błękitne

2)    plamy barwnikowe (bardzo rzadko).

Bo BR AZ KLINICZNY

Postaci kliniczne czerniaka skóry:

1)    postać powierzchowna (superficial apreading melano* ma - SSM; 30-40% przypadków) - ryc. X.G.3-1

2)    postać guzowata (.nodular melanoma - NM; 50-60%) - ryc. X.G.3-2

3)    czerniak z plamy soczewicowatej (lentigo malignant melanoma - LMM; 5-10%) — ryc. X.G.3-3

4)    czerniak powierzchni dłoniowej lub podeszwowej (acral lentiginoua melanoma — ALM; 5%)

5)    czerniak podpaznokciowy (subungual melanoma — SM; 5%).

Objawy podmiotowe i przedmiotowe

W postaci wczesnej czerniaka skóry zmiany są płaskięj niesymetryczne, o nieregularnych i poszarpanych graniJ cach ze zdrową skórą, wielobarwne. W postaci zaawaal sowanej często są wypuklone ponad poziom skóry, w cdi ści przypadków owrzodziałe z wysiękiem surowicza -krwistym na powierzchni.

Czasem pierwszym objawem czerniaka jest powiększ! nie węzłów chłonnych drenujących obszar, w którym nfl winął się nowotwór (np. w przypadku czerniaka odbyt ij lub czerniaka podpaznokciowego).

BpRZEbieg NATURALNY_____

Czerniak nacieka coraz głębsze warstwy skóry oraz daję przerzuty do skóry w bliższym lub dalszym sąsiedfl twie guza pierwotnego (ogniska satelitarne i przerzuta in-transit), węzłów chłonnych, a także przerzuty odległa drogą naczyń chłonnych lub krwionośnych.

Lepiej rokują czerniaki rozwijające się na kończynacła niż na tułowiu. W przypadku uogólnienia nowotworu choa rzy umierają zwykle w <12 miesięcy.

B ROZ POZNANIE    “J

Podstawą rozpoznania jest badanie podmiotowa (z uwzględnieniem czynników ryzyka) i dokładne badani! przedmiotowe, które musi obejmować całą skórę, ze zwrój ceniem uwagi na granice skóry owłosionej głowy, dłoń! i podeszwy oraz skórę między palcami.

2052