Jeżdze motorowerem Komar6

W przypadku naszej prądnicy zachodzi zjawisko poruszania się magnesów w stosunku do przewodnika, gdyż są one umocowane na obwodzie kola zamachowego. Szczegółowy obraz prądnicy Komara przedstawiamy na rysunkach, przy czym na rysunku 7-5 widzimy schemat działania prądnicy prądu zmiennego, natomiast rysunek 7-6 przedstawia podstawkę z cewkami i koło zamachowe. Koło zamachowe 1 zaklinowane jest na lewym czopie wału korbowego. Na jego obwodzie umieszczonych Jest sześć magnesów 2, przedzielonych nabiegunkami 3. Przewodniki w postaci dwóch cewek 4 zamocowane są na podstawce aluminiowej, przykręconej do lewej ścianki skrzyni korbowej silnika.

Rys. 7-0. Podstawka z cewkami oświetleniowymi I — podstawka, I — cewki oświetleniowe, I — przewody oświetleniowe (czerwone)

Podczas pracy silnika, a więc wtedy gdy koło zamachowe obraca się, następuje przecinanie zwojów cewek przez linie sił pól magnetycznych magnesów, w wyniku czego na zaciskach cewek występuje pewne napięcie. Jest to napięcie sinusoidalnie zmienne, gdyż jego biegunowość zmienia się trzykrotnie w czasie jednego obrotu kola zamachowego. Powstałe w cewkach napięcie będzie tym wyższe, im szybsze i częstsze jest przecinanie pola magnetycznego, a więc im wyższe są obroty silnika. Napięcie to waha się w granicach 6 V (woltów). Prądnica taka zasila zawsze bezpośrednio odbiorniki, u więc jej moc równa jest w przybliżeniu mocy żurówek. W Komarze moc prądnicy wynosi 17 W (wat).

Prądnicą prądu zmiennego nie możemy oświetlać pojazdu, gdy silnik nie pracuje. W motorowerach nie ma to jednak większego znaczenia, gdyż zgodnie z „Kodeksem Drogowym" zalicza się je do tej samej grupy pojazdów co rowery, a więc nie muszą mieć świateł postojowych.

7.3. Iskrownik

Iskrownik, podobnie jak opisana prądnica, zamienia energie mechaniczną pobieraną od silnika na energię elektryczną. Energia elektryczna wytworzona przez iskrownik wyładowuje się na elektrodach świecy zapłonowej w postaci iskry elektrycznej, która powoduje zapłon mieszanki w cylindrze. Wartość napięcia na saciskach prądnicy wynosząca 6 V jest znikomo mała w stosunku do wartości napięcia potrzebnego do wywołania przeskoku iskrowego na elektrodach świecy, wynoszącego około 12 tysięcy woltów.

W motorowerach stosowany jest prawie wyłącznie zapłon iskrownikowy, ze względu na jego niewątpliwą zaletę, jaką jest zdolność wytwarzania prądu bez udziału akumulatora. Wadą iskrownika jest natomiast niskie napięcie przy niskich obrotach, a więc przede wszystkim w chwili rozruchu silnika.

7.3.1. Działanie cewki wysokiego napięcia

Aby wytłumaczyć mechanizm uzyskiwania w iskrowniku wysokiego napięcia, musimy zapoznać się ze zjawiskiem powstawania pola magnetycznego w wyniku przepływu prądu elektrycznego. Otóż stwierdzono, że wokół przewodnika, w którym płynie prąd elektryczny, powstaje pole magnetyczne. Linie sil tego pola mają kształt kół koncentrycznych ułożonych w płaszczyźnie prostopadłej

Rys. 7-7. Powstawanie pola magnetycznego dookoła przewodnika

do osi przewodu. Wartość tego pola magnetycznego zależy przede wszystkim od natężenia prądu w przewodzie — im większe natężenie prądu, tym silniejsze pole magnetyczne (rys. 7-7).

Aby jeszcze bardziej zwiększyć pole magnetyczne pod działaniem prądu, zwijamy przewodnik w kształt cewki, a do wnętrza cewki wsuwamy rdzeń stalowy (rys. 7-8), którego przenikliwość magne-tyczna jest dużo większa niż powietrza. Pamiętamy, że w przewag niku przeciętym przez linie sil pola magnetycznego powstriy elektryczny. Ruch linii sil pola magnetycznego może być plony również powstawaniem lub zanikaniem pola.

9 Jtldię motorowerem Komar