medsadowa9

Ryc. 4.16. Uszkodzenie rozwarstwiające („decollement").

O

zwrócony wJtierunku działania siły, podstawa klina w miejscu przyłożenia siły. Odkształcenie jest tutaj wyrazem napięcia strony przeciwstawnej (ugięcie osi długiej kości) przy równoczesnym obciążeniu stopy (ryc. 4.17). Jako charakterystyczne złamania pośrednie wymienia się także złamania spiralne, polegające na przeciwstawnym skręceniu nasad lub biegunów anatomicznych kości długich (ńp. skręcenie stopy lub kolana w stosunku do biodra). Stosunkowo mniejszą naturalną odporność wykazują zwapniałe części ćłirzęstnych nasad u osób starszych, co powoduje łatwość złamań w tych miejscach. Oddzielnie można rozpatrywać złamanie kompresyjne (zgniatające) powstałe przy upadkach z wysokości. Z reguły są one połączone z obrażeniami pośrednimi w stawach z rozerwaniem torebek i więzadeł.

nc

Ryc. 4.17. Złamanie „zderzakowe".

Ho względnie typowych obrażeń zaliczamy także zwichnięcia stawów jako następstwo nadmiernej rotacji, naprężeń lub na skutek przeniesienia sił poprzez struktury anatomiczne (np. typowe wybicie głowy kości udowej z panewki stawu biodrowego przy urazie podudzia, uda, stopy).

4.8.6. Upadek z wysokości

Upadki występują w różnych okolicznościach, między innymi także w pracy, spowodowane nieostrożnością, nieuwagą, nietrzeźwością lub przyczynami technicznymi. Upadki z wysokości względnie często bywają następstwem samobójstw. Jakkolwiek rzadko, zdarzają się jednak także zbrodnicze wypchnięcia I strą-

Różnicowanie wyników sekcji zwłok w przypadkach upadków z wysokości jesl trudne przede wszystkim dlatego, że pierwotne obrażenia mogą być zmienione i zatarte. Zazwyczaj obraz uszkodzeń ciała w następstwie upadku z wysokości jesl rozległy — zależy od wysokości upadku oraz podłoża, na które upadło ciało. Do charakterystycznych należą rozległe pęknięcia i naderwania narządów, ich tore bek i wnęk oraz pni naczyniowych, powstałe w wyniku mechanizmów szarpnie ciowych. Występują także nadziania i wbicia w zależności od kierunku upadku ciała, np. przebicie panewki stawu hinrirnwego przez głowę kości udowej, złamania kośći piętowej, okrężne złamanie tylnego dołu czaszkowego wokół otworu potylicznego wielkiego i wbicie kręgów szyjnych, komoresyjne złamania trzonów kręgów itd. U padki połączone z koziołkowaniem clałaiuderzeniami z przeszkodami pośrednimi, np. poręczami lub balustradami balkonów, mogą przybierać obraz bardzo rozległych obrażeń ciała ze złamaniami kości, zranieniami, a nawet rozkawałkowaniami.

4.8.7. Rozkawałkowanie zwłok

Zdarza się jako tzw, j_q.zJław a ł k o wanio HpIptk pnn y* celu ukrycia części łók. Sprawca oddziela wówczas anatomicznefragmenty i części ciała wmtels-paturalnych przewężeń w stawach i wiezadłach róHaziela np. głowę, części kończyni£dj. WTOzkawałkowaniach ofensywnych chodzi o bezplano-we uszkodzenie i nieraz częściowe rozkawałkowanie zwłok jako wyraz agresji. W przypadku znalezienia i sekcjonowania części rozkawałkowanych zwłok należy dążyć do odpowiedzi na pytania stawiane zasadniczo przy każdej sekcji zwłok, tj. dotyczące: przyczyny śmierci, mechanizmu obrażeń, użytego narzędzia-Eonądto

w miarę możności należy nHpnwipHyinr, r?y stwierdzone rozkawałkowanie miało rharairtor pośmiertny, czy też były cechy zażyciowości. Z reguły w tego rodzaju przypadkach ważna jest identyfikacja osobnicza dotycząca wieku, płci, wzrostu, budowy ciała i charakterystycznych cech indywidualnych.

4.9. Mechanizmy towarzyszące obrażeniom

W zależności od zasięgu i rozmieszczenia obrażeń mogą powstawać albo skutki przejściowe i krótkotrwałe, albo też ciężkie i długotrwałe, a nawet śmiertelne. W razie wystąpienia powikłań, zwłaszcza po dłuższym czasie, mogą powstawać trudności w ocenie związku skutkowo-przyczynowego pomiędzy urazem a późnymi następstwami (patrz 2.2.4). Ze stanowiska praktycznego należy w tym miejscu zwrócić uwagę na łączność traumatologii sądowo-lekarskiej z traumatologią kliniczną. Chirurg leczący zmiany urazowe powinien zawsze uwzględniać skutki obrażeń w zakresie prawno-lekarskim, między innymi dokładnie dokumentując charakter i zakres pierwotnych obrażeń, które w czasie leczenia ulegają zmianie. Między innymi należy dlatego powszechnie używać rysunków i schematów ciała.

4.9.1. Krwotoki i wykrwawienia

Są one groźnym powikłaniem dla zdrowia, a nawet życia, jeśli uszkodzenia dotyczą dużych pni naczyniowych. Zwłaszcza przecięcie luli Inne uszkodzenie tętnic z następczym szybkim kiwolokłnm tętniczym może być gio/.ne dla życie Utleń