Rys. 6.2. Sposoby produkcji i użycia zakwasów (Bielecka 1984): 1 - zakwas macierzysty, 2 - zakwas pośredni, 3 - zakwas roboczy, 4 - mleko przerobowe, a - szczepionka płynna, b - szczepionka liofilizowana, c - skoncentrowane kultury liofilizowane (koncentraty bakteryjne), d-skoncentrowane kultury mrożone
Zakwasy macierzyste przygotowuje się w laboratorium mikrobiologicznym, które powinno składać się z minimum dwóch pomieszczeń, tzn. pomieszczenia do przygotowywania pożywek, odczynników i wykonywania niektórych analiz chemicznych, testów oraz pracowni mikrobiologicznej z boksem. W boksie powinna być zainstalowana lampa bakteriologiczna UV. Zaleca się także doprowadzenie jałowego powietrza, które wewnątrz komory powinno być w nadciśnieniu w stosunku do otaczających pomieszczeń. W zależności od wielkości produkcji i zapotrzebowania na zakwasy, w laboratorium lub w pomieszczeniach do produkcji zakwasów roboczych mogą być instalowane miniinkubatory (tzw. wisku-batory) do prowadzenia zakwasów macierzystych i przejściowych. Wiskubator oraz sposób aseptycznego zaszczepienia pojemników na zakwas pokazano na rysunkach 6.3 i 6.4.
Rys. 6.3. Miniinkubator (aseptyczny wiskubator) do przygotowywania zakwasów pośrednich (Tepiy 1984)
Rys. 6.4. Przenoszenie zakwasu macierzystego do pojemnika z mlekiem na zakwas pośredni (Teply 1984): 1 - przewód aseptyczny, 2 - filtry do sterylizacji powietrza,
3 - pojemnik z zakwasem macierzystym,
4 - pojemnik na zakwas pośredni
171