zwierciedlać etapy procesu myślowego drugiej osoby, aż do udzielenia odpowiedzi na zadane przez Ciebie pytanie. Natomiast jeżeli zapytasz swojego rozmówcę: „Co robiłeś przypominając sobie twarz nauczyciela?”, najprawdopodobniej będziesz mógł określić, jakie ruchy oczu odzwierciedlają kolejne procesy myślowe.
Preferowany sposób przywoływania z pamięci obrazów, dźwięków i odczuć kinestetycznych jest nazywany „systemem wiodącym”. Jest to nasz wewnętrzny zmysł, dzięki któremu docieramy do informacji. Jednakże niekoniecznie jest on identyczny z preferowanym systemem reprezentacyjnym, wykorzystywanym w świadomym procesie myślenia. Jeśli preferujesz na przykład system kinestetyczny, zapytany o doświadczenia związane z wakacjami będziesz myślał głównie o odczuciach, co potwierdzi Twoja mowa ciała i Twój dobór słownictwa. Jeśli natomiast będziesz coś sobie przypominał, najpierw w Twoim umyśle pojawi się obraz, a dopiero potem związane z tym odczucia. Każdy z nas ma swój preferowany sposób myślenia oraz system reprezentacyjny - docieranie do informacji, które nie zawsze się pokrywają. Przeważnie jednak procesy zachodzące w naszych umysłach charakteryzuje konsekwencją. Niezależnie od tego, czy jesteś praworęczny czy leworęczny, ruchy oczu odzwierciedlające użycie danego systemu reprezentacyjnego nie będą się zmieniać. Jeśli będziesz wizualizował jakiś obraz, zawsze będziesz patrzył w tę samą stronę. Także preferencje nie zmieniają się na przykład z wiekiem. Tak więc warto poznać własną preferencję, jak i preferencje otaczających Cię osób i umiejętnie wykorzystywać te informacje.
Zanim zaczniesz robić użytek ze zdobytej wiedzy, przysłuchuj się wypowiedziom i zwróć uwagę na to, co przekazuje mowa ciała osób, z którymi masz do czynienia, dla samej przyjemności obserwacji. Następnie powinieneś zacząć wykorzystywać uzyskane informacje, by Twoja komunikacja z innymi była efektywna, albowiem pomoże Ci to wpływać na zachowanie innych i tym samym przyczyni się do sukcesu w procesie zdobywania wyznaczonych przez Ciebie celów'.
Zajmowaliśmy się charakterystyką trzech głównych modalności oraz kwestią preferowania jednej z nich. Zdobyta do tej pory wiedza nie jest jednak wystarczająca, byś mógł w pełni zrozumieć skąd biorą się tak istotne różnice w naszym sposobie odbioru świata i reakcjach na otrzy-
mywane informacje. Co spowodowało, że reakcje dwóch urzędników z omawianego wcześniej przykładu na tę samą wiadomość były tak odmienne?
Wykonaj poniższe ćwiczenie, by samemu przekonać się, jakie procesy zachodzą w Twoim umyśle. Przypomnij sobie sytuację, kiedy czułeś się naprawdę świetnie, na przykład po osiągnięciu któregoś z Twoich celów, otrzymaniu nagrody czy dobrej wiadomości. Kiedy już przywołasz tę sytuację z pamięci, przypomnij sobie wszystkie obrazy z nią związane, dźwięki, które wówczas słyszałeś i doświadczane przez Ciebie odczucia. Wszystko to da pełny obraz stanu umysłowego w tamtej sytuacji. Przeanalizuj dokładnie, po kolei, każdą z trzech głównych modalności - co widziałeś, słyszałeś i odczuwałeś. Potem wszystkie informacje złóż w całość - powinieneś się poczuć jakbyś naprawdę teraz tam był, czując tę samą dumę, podekscytowanie czy inne przyjemne uczucia, których wówczas doświadczałeś. Im bardziej realne będzie to wspomnienie, w tym większym stopniu wpłynie ono na Twój obecny stan umysłu. Obserwująca Cię w tym momencie osoba zauważyłaby zmiany również w Twoim wyglądzie. Najprawdopodobniej przyjąłbyś bardziej wyprostowaną postawę, zmieniłoby się tempo Twojego oddechu, wyraz twarzy, a nawet kolor Twojej skóry. Zmiany w wyglądzie zewnętrznym mają miejsce w wyniku procesów zachodzących w Twoim wnętrzu - w tym przypadku byłoby Jto gromadzenie endomorfiny zamiast szkodliwych toksyn, które uwalniają się w organizmie, jeśli znajdujesz się w negatywnym stanie uczuciowym. Możesz wykonać podobne ćwiczenie przypominając sobie smaki i zapachy.
Dzięki temu ćwiczeniu mogłeś zaobserwować, że przywoływanie wspomnień dokonuje się poprzez te same zmysły, którymi odbieramy świat zewnętrzny. Zmysły te czerpią informacje bezpośrednio z mózgu, bez korzystania z danych przekazywanych przez zmysły służące do komunikacji z otaczającą rzeczywistością. Ćwiczenie to pozwoliło Ci również spostrzec, że możesz wpływać na stan swoich uczuć przeprowadzając procesy myślowe - wspominając lub tworząc nowe obrazy.
Powinieneś mieć świadomość, że w Twoich możliwościach leży dokonywanie wyboru stanu, w którym chcesz się znajdować. Na przykład możesz chcieć być spokojny i zrelaksowany. W takim wypadku powinieneś przypomnieć sobie jakiś moment z przeszłości, kiedy właśnie tak się czułeś - może to być na przykład wypoczynek na plaży w pełnym słońcu