tpn 1 22484801

EUGENIUSZ ROMER: KLIMAT ZIEM POLSKICH 235

od 60% aż do poniżej 50% na południowych pobrzeźach Krymu. Stacye górskie wykazuje na ogół względnie do otoczenia niższe zachmurzenie, które w obrębie Karpat galicyjskich wyjątkowo dochodzi lub nieco przekracza 60°/₀. W przeciwieństwie do tego zachowują się szczyty, które z powodu codziennych, w górę wstępujących wiatrów są nawet w porze pogodnej około południa zupełnie zachmurzone, z tych przyczyn średnie roczne zachmurzenie szczytów jest wyjątkowo wysokie, a na szczycie sudeckiej Śnieżki przekracza 70%, Minima zachmurzenia wypadają zaś nie na miesiące letnie, jak na całym obszarze ziem polskich, lecz na późną jesień i zimę (XI i I).

§ 4. Wiatr, wpływ jego na temperaturę i opady.

Czynnikiem klimatycznym pierwszorzędnej doniosłości jest wiatr— sternik pogody, sam przez się ważny zarówno w życiu gospodarczem, jak i w życiu fizycznem człowieka. Hygieniczne znaczenie wiatrów polega na tern, że regulują one tzw. temperaturę odczuwaną, fizyo-logiczną, a to skutkiem tego, że potęgują parowanie, przyśpieszają więc pośrednio i przemianę materyi w organizmach. Tę rolę spełniają wszystkie wiatry, wiatry oceaniczne prócz tego oczyszczają i odświeżają powietrze. W przeciwstawieniu do tej dodatniej roli wiatrów’ oceanicznych wiatry kontynentalne, suche, miotając tumanami kurzu, powietrze zanieczyszczają i są często rozsadnikami chorób zakaźnych.

Wpływ^r wiatrów zarówno na roczny bieg czynników klimatycznych, na charakter i terytoryalne odgraniczenie dziedzin klimatu podnosiłem wielokrotnie przy analizie temperatury i opadów atmosferycznych. Szczegółowo kwestyą wiatrów na ziemiach polskich niepodobna się jednak zajmować, zarówno z powodu trudności poprawnych i porównawczych obserw^racyi tego elementu, jak niemniej braku odpowiednich publikacyi materyału z całego obszaru naszej ziemi. Kilka cyfr wszakże niech wskaże rozmiary tego w pływu.

Wpływ na temperaturę ilustruje termiczna róża wiatrów Warszawy (podług Pietkiewicza), która wskazuje temperaturę mierzoną przy każdym kierunku wiatru.

Średnia

Kierunek wiatru N		NE	E *	SE	S	SW	W	NW	temperat.
Styczeń	3-8	6-2	70	65	L7	0-8	0-7	30	3-6°
Kwiecień	* 5T	* 51	6-8	8-8	102	86	70	6-3	7-2°
Lipiec	18-6	19-7	204	21-2	207	18-9	18*0	18-3	18-6°
Październik	* 62	* 6-2	6-9	7-7	8-8	8-6	7-9	70	7.70