EUGENIUSZ ROMER! KLIMAT ZIEM POLSKICH 219
Na otwartych obszarach stepów czarnomorskich, jakoteź klimatycznie im pokrewnych dziedzin niżu Węgierskiego i Wołoskiego, przewaga opadowa półrocza letniego słabnie, a miesiące najsilniejsze w opady nie mają tu tego znaczenia, co gdzieindziej, nie są też z reguły przywiązane do pory letniej. Jeszcze większa jednostajnoćć opadów w ciągu roku panuje w pasach pomorskich, a nieznacznie spotęgowane w opady miesiące dżdżyste wypadają w jesieni nad Bałtykiem, w lecie i w zimie nad morzem Czarnem. Stosunki opadowe szczytów górskich są raczej podobne do stosunków krajów nadmorskich, aniżeli do stosunków, panujących w pobliskich dolinach górskich. Zupełnie odrębne stanowisko zajmuje pod względem opadowym »riviera« Krymska. Podczas gdy w lądowych dziedzinach ziem polskich od nizin do szczytów udział opadów zimowego półrocza wahał się od 30—38°/0, na morskich wybrzeżach o jednostajniejszym klimacie wzrastał do 41—48°/o, dochodzi on na południowych brzegach Krymu do 70°/0, natomiast silnie zarysowane dżdżyste miesiące wypadają na późną jesień i wczesną zimę (XI—I). Podobnie jednak jak z analizy stosunków temperatury łagodność zim, tak też i opadowe bogactwo zim jest terytoryalnie ograniczone do południowego cyplu Krymu, eksponowanego ku SE; Sewastopol na W, Teodozya na E wykazują już tylko ledwie ślady klimatycznych cech Krymskiej »riviery«, a Symferopol, położony na N stokach Jaili znamionuje już ostra zimowa susza, właściwa obszarom górskich dolin wnętrza lądu.
§4. Zmienność opadów z roku na rok. Tendencya do lat posuszy i do lat dżdżystych w różnych dziedzinach.
Monotonia opadowa, występująca w świetle powyższych cyfr na ogromnych obszarach ziem polskich, nie jest zupełną. Prócz niewątpliwych odrębności dziedziny Bałtyckiej i Czarnomorskiej, bardziej szczegółowa analiza wykazuje, że wyprowadzone ze stosunków temperatury polskie dziedziny klimatyczne posiadają także i pod wzglę-
dem opadowym pewne, |
im właściwe cechy. | ||||
Stosunek | |||||
Ilość dni |
Gęstość |
Max: Min. |
Ilość miesięcy letnich | ||
Dziedzina |
z opadem |
opadu mm. |
rocznego opadu |
(V- suchych |
-VIII) wilgotnych |
I Bałtycka (Puttbus, Li-bawa) |
j 149 |
396 |
176% |
17% |
14% |
11 Wielkich dolin (Warszawa, Kraków, Wilno) |
j 144 |
4-16 |
198% |
o o GO |
O O o |
III Pojezierna (Chojnice, Klaussen) |
j 152 |
3-88 |
183% |
7% |
22% |