tpn 1 22481401

EUGENIUSZ ROMER! KLIMAT ZIEM POLSKICH 201

Ilości powyższe reprezentują typowy kontynentalizm klimatu, występujący zarówno w wysokiej amplitudzie rocznej, jak przede-wszystkiem w znacznej przewyźce temperatury wiosny nad temperaturą jesieni, różnicy większej niż w obszarach płyt pontyjskich, spowodowanej mniejszą i krócej trwałą szatą śnieżną, nie pochłaniającą tak wielkiej ilości wiosennych promieni, jak na płytach pontyjskich. Wogóle przebieg temperatury na niżu Węgierskim jest zupełnie podobny do pontyjskiego; przedstawia jednak typ samoistny, spowodowany nie odległością od morza, lecz izolowaniem przez łuk karpacki. Podobieństwo typu klimatu węgierskiego do typu pontyjskiego, a zarazem indywidualność klimatu Wołoszczyzny, wykazują różnice temperatury: Temeszwar-Bukareszt. Wynoszą one:

I:-j-1'9⁰ IV: + 0-9° VII: + 0-2° X:-f(H)⁰

Podobieństwo tych różnic do różnic Kiszyniew-Bukareszt jest uderzające.

§ 13. Ślady kontynentalizmu we wszystkich dolinach.

Ślady lokalnego kontynentalizmu, tak charakterystycznie wykształconego na nizinie Wołoskiej i Węgierskiej, dają się odkryć daleko ku zachodowi i północy w małych śródgórskich nizinach; małe formy powodują naturalnie małe skutki, tak, że więc słusznie ~w tych wypadkach można mówić tylko o śladach. Wzrost kontynentalizmu w tak nawet małych kotlinach jak Czeska i Morawska, ilustrują wartości amplitudy temperatury miejsc wzdłuż 50-go równoleżnika od wschodniej krawędzi do środka kotliny Czeskiej i w dół doliny Morawy.

Dolina Łaby

Rosie C!aslav Czeski Bród Praga Amplituda temp. 19'6° 19'8° 204° 20'8°

Dolina Morawy

Mahr.-Schonberg Przerów Kromieryż Hodonin¹ Preszburg

Amplituda temp. 208° 211° 21-9° 22-3° 22'6°

Klimat zaostrza się w dół dolin, mniej lub więcej osłoniętych górami. Podobnie i wgłębiona w teren nizina Sandomierska podlega tym samym prawom; występuje to w wielkim półwyspie lipcow^Tej izotermy 20°, jakoteż w małej, ale ostro ku W wysuniętej ostrodze izotermy stycznia —2°. Brak większej ilości stacyi uniemożliwia jednak szczegółowa przedstawienie przebiegu temperatury tej niziny.

Po niemiecku Goding.