32 NAUKA O BOGU
ywisssuKW WMeAeMMm/mtmwAwmaem
(Trójcę immanentną), oczywiście nie rzeczowo. „Trójca ekonomiczna to Trójca immanentna i odwrotnie; chodzi zawsze
0 tego samego Boga"1. Ale jedynym punktem oparcia zgodnym z objawieniem jest wydarzenie odkupienia. Skoro Bóg sam siebie objawił, możemy Go z tego objawienia poznać; objawił siebie samego — w „ekonomii" ukazuje, jaki jest sam w sobie, objawia immanentną Trójcę.
Specyficzność wiary chrześcijańskiej polega na tym, że wyznaje ona Jezusa z Nazaretu również jako Boga. Od samego początku zostało więc postawione zagadnienie Trójcy. Skoro bowiem Jahwe, Ojciec Jezusa, jest Bogiem, skoro Bogiem jest również Jezus, nie da się uniknąć pytania o „liczbę". Jak może zostać zachowany biblijny, judaistyczny monoteizm Starego Testamentu? Pierwszą odpowiedź dał sobór w Nicei (325 r.): Bóg i Jezus są równi co do istoty (homoousioi); Jezus jest „Bogiem prawdziwym z Boga prawdziwego" 2. W trójczłonowym symbolu Duch Święty jest z początku jedynie wymieniany. Na soborach powszechnych w Konstantynopolu (381 r.)
1 w Chalcedonie (451 r.) wyznanie Ducha Świętego zostało już wyraźnie opracowane. Fundamentalne wyznanie wiary w Chrystusa musi więc być oparte na teologii trynitarnej. Jezus Chrystus nie jest — żeby tak powiedzieć — Bogiem po prostu, lecz tylko w powiązaniu z Ojcem i z Duchem3, Jego osobowość jest dogłębnie teocentryczna, stąd teocentryczność jest źródłem, z którego wypływa cała chrześ-■ ipińska nauka o Bogu, dynamiką prowadzącą nas do Boga. Chrześ-' l|nnie odczytali to przede wszystkim — i najpierw — w Nowym I istamencie.
Skoro Nowy Testament mówi o Chrystusie, mówi także • • Bogu. Twierdzenie to jest podwójnie słuszne.
• Bóg objawia Jezusa Chrystusa jako swoją najbardziej wewnętrzną tajemnicę. Gdy Nowy Testament mówi o Chrystusie lub gdy przytacza Jego słowa, punktem centralnym jest nn Bóg. Jedno jest tylko źródłem życia Jezusa i zna On jeden tylko cel: to Bóg. A jednocześnie pełne znaczenie i ważność ma postać Jezusa dopiero wtedy, gdy pojmować Go będziemy wychodząc od Boga. Jezus nie tylko jest pośrednikiem obłowienia: Bóg objawia w Nim swoją własną istotę. W nieprze-.< igniony sposób wyraża się ta prawda w wydarzeniu Wielkiego Tygodnia. Bóg objawia ostatecznie Jezusa jako swego umiłowanego Syna, dlatego wielu teologów twierdzi, że Wielki I ydzień jest objawieniem Trójcy Świętej. W Wielkim Tygodniu Hóg potwierdził nie tylko przesłanie, które głosił Jezus; potwierdził zarazem, że wobec ich wzajemnej relacji wydarzenie Krzyża dotyczyło również Jego samego i było w Nim obecne. Ponadto ofiarowuje swego Syna poprzez Ducha Świętego dla /.ycia świata5.
• Jezus Chrystus jest podstawą wiary w Boga. Chrześcijanie wierzą w Boga jako Ojca Jezusa. Wierzymy Bogu, u którym świadczył Jezus. Jezus jest przyczyną naszej pewności wiary. Wierzymy nie w oparciu o nasze własne badania; przyzwolenie na wiarę pojawiło się z zewnątrz (extra nos) 4 5
Illllllltllllllllll
K. Rahner, MySal 11, 327-329. Na temat tradycji: B. Studer, Gott und unsere Erlósung im Glauben der Alten Kirche, Dusseldorf 1985, 13-17.
DH 125.
Mufafis mutandis odnosi się to do wszystkich Osób Trójcy Świętej: ich sposób bycia Bogiem określają ich wzajemne relacje. Por. rozdz. 4.7.3.
5 Temat związku Krzyża, Wielkiejnocy i Zesłania Ducha Świętego rozwinął z katolickiego punktu widzenia już Hans Urs von Balthasar, przed tematyką Pisma, patrystyki i mistyki. Podejście Reformacji (Marcina Lutra) przedstawili we współczesnej teologii twórczo W. Panneberg, J. Moltmann
E. Jungel.