Obraz
1 (91)

Literatura

tilak A.: Teorie pielęgnowania. Pielęgniarstwo 2000,1995,5,11.

Hunter R.: O rozwoju teorii pielęgnowania. Pielęgniarka i Położna, 1983,6.

Jedynak S. (red.): Mała encyklopedia filozofii. Oficyna Wyd. BRANIA. Bydgoszcz 1996.

Kielmas-Rak A.: Założenia opieki holistycznej a praktyka pielęgniarska (na przykładzie pacjentów o niepomyślnym rokowaniu). Praca magisterska. Akademia Medyczna w Lublinie. Wydział Pielęgniarski. Lublin 1999.

Klamul M.K.: Między hiotechnicznym a holistycznym modelem medycznym. Alma Mater. Akademia Medyczna w I .ubiinic 1994, nr 4, s. 138-139.

Klamul M.K.: Posłowie. W: Górajek-Jóżwik J.: Rachela I łutner — prekursorka i organizatorka systemu doskonalenia i specjalizacji pielęgniarek. Akademia Medyczna, Lublin 2003.

Lenarurwia //.: Polityczna strategia pielęgniarstwa. Pielęgniarstwo 2000,1993, nr 4.

LenartowiczH.: Program TEMPUS. Pielęgniarstwo 2000,1994,5,34-35.

Lenunowkz //.: Zarządzanie jakością w pielęgniarstwie. CEM, Warszawa 1998.

Poznańska S. \ Pielęgniarstwo i jego istota. W: Podstawy pielęgniarstwa (red. B. Ślusarska, D. Zarzycka, K. Zahradnic/ek). Wyd. Czclcj, Lublin 2004.

Poznańska S.: Pielęgniarstwo wczoraj i dziś. PZWI, Warszaw a 1989.

Ramowy Program 3-letniej Szkoły Pielęgniarstwa. CEM, Warszawa 19%.

Skorupka S..Auderska H.,Lempicka Z. (red.): Mały słownik języka polskiego. PWN. Warszawa 1%9. Torres 6'.: Theoretical foundalion of nursing. Applcton — Ccntury — Crofts/Norwalk, Connecticut 1986.

Widomska-Czekajska T., Giirujrk-Jóżwik J. (red.): Przewodnik encyklopedyczny dla pielęgniarek. Wyd. lek. PZWL, Warszawa 1996.

Wojnowska-Dawiskiba H.: I lolistycznie to znaczy jak... Magazyn Pielęgniarki i Położnej, 19%, nr 3. Wójcik G.: Zmiany w pielęgniarstwie jako warunek podniesienia jakości usług. Pielęgniarka i Położna. 1993,9.

Wrońska /.: Determinanty rozwoju pielęgniarstwa. W: Podstawy pielęgniarstwa (red. B. Ślusarska, D. Zarzycka, K. Zahradnic/ek). Wyd. Czclcj, Lublin 2004.

Wrońska /.: Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki. Studium z zakresu współczesnego pielęgniarstwa. CEM. Warszawa 1997.

Zarzycka D.: Model teoretyczny pielęgniarstwa Virginii Henderson.W: Podstawy pielęgniarstwa (red. B. Ślusarska. D. Zarzycka, K. Zahradnic/ek). Wyd. Czclcj, Lublin 2004.

1.7

Pielęgniarstwo — zakres i charakter pojęcia

Pojęcie pielęgniarstwo, tak jak i wiele innych, podlegało wielu zmianom. Stosunkowo dawno społeczność pielęgniarska opowiedziała się za tym, żc należy pojmować je jako termin wieloznaczny (Poznańska. 1989).

Można o nim mówić jako o:

-    zawodzie o charakterze opiekuńczym (pielęgnowanie zawodowe; profesjonalne), uprawianym przez pielęgniarki (i pielęgniarzy),

-    przedmiocie, wykładanym na różnych poziomach kształcenia i doskonalenia pielęgniarek,

-młodej dyscyplinie, pretendującej do miana naukowej (Górajek-Jóżwik, 19%).

1.7.1

Opieka, opiekowanie się

Opieka stosunkowo często definiowana jest jako „troszczenie się, dbanie o kogoś, doglądanie, pilnowanie kogoś (...)” (Skorupka. Auderska, Łempieka, 1969). Stąd można powiedzieć, że

•    troska o pacjenta, podmiot opieki, stanowi treść opieki.

Z kolei

•    opieka jest centralnym pojęciem dla pielęgniarstwa rozumianego jako praktyka i teoria.

Ryc. 1.7. Opieka — elementy składowe.

Uwaga. Zgodni jesteśmy co do tego, że troska (troskliwość) towarzyszyła człowiekowi, leczeniu, szeroko rozumianej opiece od zarania dziejów. Można o niej pow iedzieć, że jest tak stara jak ludzkość. Jej historia jest równa historii ludzkości.

Dodatkowe wyjaśnienia:

O trosce, troskliwości można mówić:

•    bardzo ogólnie —jako o jednej z ludzkich cech (w naturze ludzkiej jest podejmowanie różnych działań dla dobra innych, ale i dla samego siebie),

•    szczegółowo (szczególnie) — jako o jednej z najważniejszych cech, jakie powinny charakteryzować profesjonalnych „opiekunów” (w naturze opieki zawarta jest troska o pacjenta i jego najbliższych; przedstawiciele zawodów opiekuńczych są niejako zobowiązani do jej przejawiania).

Zapamiętaj:

Poczynając od F. Nightingalc, wszystko co dobre, wartościowe w pielęgniarstwie łączyło się z ideą szczególnej troski o osobę powierzoną opiece pielęgniarskiej. Idea ta to podstawowa wartość dzisiejszego pielęgniarstwa. Należy ją rozwijać i kierować się nią w codziennej pracy pielęgniarki.

Co w takim razie oznacza pojęcie troska, troszczenie się?

21